Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

SR No.: 002521
Original Sutra Author: Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Total Pages: 340
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 300

एगाओ
॥२९॥ मावश्यक-हारिभद्रीयवृत्तिः जइ किवणतणेण कयं न एयरस रजति नियत्तामि, पचूसे भणइ-वच्चह तुम्भे, मम पुण सूलं कजइ न सक्कुणामि गंतुं कुमारेण भणियं-न जुत्तं तुमं मोत्तूण गंतुं, किं तु मा कोई एत्थ में* जाणेहित्ति तेण वच्चामो, पच्छा कुलपुत्तगघरं णीओ समप्पिओ, तं च सर्व पेजामोल्लं दिलं, भंतिपुत्तस्स उवगयं जहा-सोंडीरयाएत्ति, भणियं चऽणेण-अस्थि मे विसेसो अओ गच्छामि, पच्छा गओ, कुमारेण रज पत्तं, भोगावि से दिण्णा, एयरस पारिणामिगी बुद्धी ॥ चाणको-गोल्लविसए चणयग्गामो, तत्थ य चणगो माहणो, सोय सावओ, तस्स घरे साहू ठिया, पुत्तो से जाओ सह दाढाहिं, साहूण पाएमु पाडिओ, कहियं च-राया भविस्सइत्ति, मा दुग्गई जाइस्सइत्ति देता घटा, पुणोऽवि आयरियाणं कहियं, भणइ-किं कजउ ?, एत्ताहे बिंबंतरिओ भविस्सइ, उम्मुकबालभावेण चोइस विजाहाणाणि आगमियाणि, सो य सावओ संतुह भहमाहणकुलाओ भजा से आणिया । अण्णया कम्हिवि कोउते माइघरं भजा से गया, केइ भणंति-भाइविवाहे गया,
यवि कृपणत्वेन कृतं नैतस्य राज्यमिति निवर्ते, प्रत्यूषसि भणति-बजत यूयं, मम पुनः शूलं क्रियते (पीडयति)न शक्नोमि गन्तुं, कुमारेण भणितंन युक्तंला मुक्रवा गन्तुं, किन्तु मा कोऽप्यत्र मा ज्ञासीत् तेन बमावः, पश्चारकुलपुत्रकगृहं नीतः समर्पितः, तच सर्व पेया (पोषण)मूल्यं दत्तं, मनिपुत्रस्योपगतं यथा-पौण्डीर्येणेति, भणितं चानेन-अस्ति मे विशेषः भतो गच्छामि, पश्चादतः,कुमारेण राज्यं प्राप्तं, भोगाभपिस्तस्मै दत्ताः, एतस्य पारिणामिकी बुद्धिः। चाणक्य:-गोल्लविषये चणकग्रामः, तत्र च चणको ब्राह्मणः, सच श्रावकः, तस्य गृहे साधवः स्थिताः, पुत्रस्तस्य जातः सह वंष्ट्राभिः, साधूनां पादयोः पातितः, कथितं च-राजा भविष्यनीति, मा दुर्गतिं यासीदिति दन्ता वृक्षा, पुनरप्याचार्येभ्यः कथितं, भणति-किं क्रियता', अधुना (अतः) बिम्बान्तरितो (राजा) भविष्यति, उन्मुकबालभानेन चतुर्दश विद्यास्थानान्यागमितानि ( प्राप्लानि),सच श्रावकः संतुष्टः, एकस्मात् भवबामणकुलान् भार्या तस्यानीता । भन्यदा कम्मिश्रिदपि कौतुके मातृगृहं भार्या तस्य गता, केचिद्भणन्ति-भ्रातृविवाहे गता, * एगहाणे तीसे य भगिणीओ आगोसिं खद्धादाणियाणं दिण्णेलियाओ, ताओ अलंकियविहसियाओ आगयाओ, सबोऽवि परिगणो ताहि समं संलवएति, सा एगंते अच्छइ, अद्धिई जाया, घरं आगया, ससोगा, निबंधे सिहं, तेण चिंतियं-नंदो पाडलिपुत्ते देइ तत्थ वच्चामि, तओ कत्तियपुण्णिमाए पुषण्णत्थे आसणे पढमे णिसण्णो, तं च तस्स सल्लीपतियस्स सया ठविजइ, गिद्धपुत्तो य णंदेण समं तत्थ आगओ भणइ-एस बंभणो णंदवंसस्स छायं अक्कमिऊण ठिओ, भणिओ दासीएभगवं ! बितीए आसणे णिवेसाहि, अत्थु, वितिए आमणे कुंडियं ठवेइ, एवं ततिए दंडयं, चउत्थे गणित्तियं, पंचमे जण्णोवइयं, धिटोत्ति निच्छूढो, पाओ उक्खित्तो, अण्णया य भणइ-'कोशेन भृत्यैश्च निबद्धमूलं, पुत्रैश्च मित्रश्च विवृद्धशाखम् । उत्पाठ्य नन्दं परिवर्तयामि, महाद्रुमं वायुरिवोगवेगः ॥१॥' निग्गओ मग्गइ पुरिसं, सुयं चऽणेण बिंतरिओ राओ होहामित्ति, नंदस्म मोरपोसगा, तेर्सि गामं गओ परिधायगलिंगेणं, तेसिं च महत्तरधूयाए चंदपियणे दोहलो, सो
नम्या भगिन्यान्येषां अनुदानीयाना (धनाक्येभ्यः ) दत्ताः, ता अलंकृतचि भूषिता मागताः, सर्वोऽपि परिजनस्ताभिः समं संलपति, सैकान्ने निधति, अनि जाना, गृहमागना, सशोका, निर्बन्धे शिष्टं, तेन चिन्तितं-नन्दः पाटलीपुत्रे ददाति तत्र बजामि, सतः (तत्र) कार्तिकपूर्णिमायां पूर्वन्यस्ने भासने प्रथमे निषण्णः, तच तम्य शल्लीपने: ( नन्दस्य )सदा स्थाप्यते, सिद्धपुत्रश्च नन्देन समं तत्रागतो भणति-एष ब्राझणः नन्दवंशस्य छायामाक्रम्य स्थितः, मणितो दास्या-भगवन् ! द्वितीय आमने उपविश, अस्तु, द्वितीये आसने कुण्डिको स्थापयति, एवं तृतीये दण्डकं, चतुर्थे माला, पममे यज्ञोपवीतं, पृष्ट इति निष्काशिम:, पादः ( प्रतिज्ञा) उक्षिप्तः (मन मि स्थापिता), भन्यदा च भणनि-निर्गतो मार्गयति पुरुष, श्रुतं चानेन बिम्बान्तरितो राजा भविष्यामीति, नन्दम्य मयूरपोपकाः, तेषां ग्रामं गतः परिव्राजकवेषेण, तेषां च महत्तरस्य दुहितुः चन्द्र पाने दोहदः, सपाओ पढमो समुदाणितो गओ, पुच्छति, सो भगइ-जइ इमं मे दारगं देह तो गं पाएमि चंदं, पडिसुणेति, पडमंडवे कए तहिवम पुण्णिमा, मज्झे छिडु कयं, मझगए चंदे सबरसालूहिं दधेहिं संजोएत्ता दुद्धस्स थालं भरियं, सहाविया पेच्छइ पिवइ य, उवार पुरिसो अच्छाडेइ, अवणीए जाओ पुत्तो, चंदगुत्तो से नाम कयं, सोऽवि ताव संवड्डइ, चाणको य धाउबिलाणि मग्गइ । सो य दारगेहिं समं रमइ रायणीईए, विभासा, चाणको पडिएइ, पेच्छइ, तेणवि मग्गिओ-अम्हवि दिजउ, भणइगावीओ लएहिं, मा मारेजा कोई, भणइ-वीरभोजा पुहवी, णातं जहा विण्णाणंपि से अत्थि, पुच्छिओ-कस्सत्ति ?, दारएहिं कहियं-परिवायगपुत्तो एसो, अहं सो परिवायगो, जामु जा ते रायाणं करेमि, पलाओ, लोगो मिलिओ, पाडलिपुत्तं रोहियं । णंदेण भग्गो परिवायगो, आसेहिं पिट्टीओ लग्गो, चंदगुत्तो पउमसरे निब्बुडो, इमो उपस्पृशति, सण्णाए भणइ-वोलीणोत्ति, अन्ने भणन्ति-चंदगुत्तं परमिणीसरे छभित्ता रयओ जाओ, पच्छा एगेण जच्चवल्हीककिसोरगएणआसवारेण पुच्छिओ भणइ-एस पउमसरे निविट्ठो, तओ आसवारेण दिहो, तओऽणेण घोडगो चाणकरस अल्लितो;
भिक्षयन् गतः, पृच्छन्ति, स भणति-यदि इमं दारकं मह्यं दत्त तदैनां पायगामि चन्द्रं, प्रतिशृण्वन्ति, पटमण्डपे कृते तहिवसे पूर्णिमा, मध्ये छिदं कृतं मध्यगते चन्द्रे सर्वरसाव्यैव्यैः संयोज्य दुग्धस्य स्थालो भृतः, शब्दिता पश्यति पिबति च, उपरि पुरुष आच्छादयति, अपनीते (दोहदे)जातः पुत्रः, चन्द्रगुप्तस्तस्य नाम कृतं, सोऽपि तावत्संवर्धते, चाणक्यश्च धातुवादान् (स्वर्णरसादिकान्) मार्गयति । स च दारकैः समं रमते राजनीत्या, विभाषा, चाणक्यः प्रत्येति, प्रेक्षते, तेनापि मार्गित:-मामपि देहि, भणति-गा हाहि, मा मारिपि केनचित्, भणति-वीरभोज्या वसुन्धरा, ज्ञातं यथा विज्ञानमप्यस्ति तस्य, पृष्टःकस्येति!, दारकैः कथितं-परिव्राजकपुत्र एषः, अहंस परिव्राजकः, यावो यावत्या राजानं करोमि, पलायितः, लोको मीलितः, पाटलीपुत्रं रुद्धं । नन्देन भजितः परिव्राजकः, अश्वैः पृष्ठतो लमः, चन्द्रगुप्तः पसरसि यूडितः, भयमुपस्पृशति, संज्ञया भणति-(अश्ववारान्) व्यतिक्रान्त इति ॥ अन्ये भणन्नि-चन्द्रगुप्त पमिनीस. रसि क्षित्वा रजको जातः, पनादेकेन खात्यवाहीककिशोरगतेनाश्ववारेण पृष्टो भणति-एष पसरसि बृद्धितः, ततोऽश्ववारेण दृष्टः, नतोऽनेन घोट कश्चाणम्यायार्पितः, Jain Education Interational For Private & Personal Use Only