________________
॥१९॥ भावश्यक-हारिभद्रीयवृत्ति पैगम्भा य दोण्णि पासंतेवासिणीओ परिवाइयाओ लोयस्स मूले सोऊण-तित्थकरो पबइओ, वच्चामो ता पलोएमो, को जाणति ? होजा, ताहे ताहि मोइओ-दुरप्पा! ण याणह घरमतित्थकरं सिद्धत्थरायपुतं, अज भे सको उवालभहिइ, ताहे मुक्को खामिओ य । 'पत्तेयं ति पिहिपीहीभूता सामी गोसालो य, कहं पुण?, तेसिं वच्चंताणं दो पंथा, ताहे गोसालो भणति-अहं तुन्भेहिं समं न वच्चामि, तुन्भे ममं हम्ममाणं न वारेह, अविय-तुम्भेहिं समं बहूवसग्गं, अण्णं च-अहं चेव पढमं हम्मामि, तओ एकल्लओ.विहरामि, सिद्धत्थो भणति-तुमं जाणसि । ताहे सामी वेसालीमुहोपयाओ, इमो य भगवो फिडिओ अण्णओ पहिओ, अंतरा य छिण्णद्धाणं, तत्थ चोरो रुक्खविलग्गो ओलोएति, तेण दिहो, भणति-एको नग्गओ समणओ एइ, ते य भणंति-एसो न य बीहेइ नत्थि हरियबंति, अज से नत्थि फेडओ, जं अम्हे परिभवति
तेणेहि पहे गहिओ गोसालो माउलोत्ति वाहणया। भगवं वेसालीए कम्मार घणेण देविंदो ॥४८५॥
प्रगल्भा चहे पार्थान्तवासिन्यौ परिनाजिके लोकस्य पार्ने श्रुत्वा-तीर्यका प्रबजिता, प्रजावस्वावत् प्रलोकयावः, को जानाति । भवेत् (सः), तदा ताभ्यां मोचितः-दुरात्मन् ! न जानीये (दुरास्मानः! न जानीध्वं) चरमतीर्थकर सिद्धार्थराजपुत्रं, अच भवजयः शक्र उपालप्स्यति, सदा मुक्तः क्षमितत्र । 'प्रत्येक' मिति पृथक पृथग्भूतौ स्वामी गोशालमा, कथं पुनः', तयोर्वजतोः द्वौ पन्थानौ, तदा गोशाको भणति-अहं भवद्भिः समं न प्रजामि, यूयं मा हम्प. मानं न वारयत, अपिच-भवतिः समं बहुपसर्ग, अन्यच महमेव प्रथमं हन्ये, तत एकाकी बिहरामि, सिद्धार्थो भणति- वंजानीये । सदा स्वामी विशालामुखः प्रस्थितः (प्रयातः), भयं च भगवतः स्फिटितोऽन्यता प्रस्थितः, अन्तराविनाध्या, तत्र चौरो पक्षविलमोऽवलोकयति, तेनरहो, भणति-एको नमः श्रमणक एति, तेच भणन्ति-एष नैव बिभेति नास्ति हर्सप्पमिति, मद्य तस्य नास्ति स्फेटका, पदस्मान् परिभवति । (स्तेनैः पथि गृहीतो गोशालो मातल इतिकस्वा वाइनम् । भगवान् विशालायां कर्मकारः घनेन देवेन्द्रः ॥ १८५॥)
आगओ पंचहिवि सएहिं वाहिओ माउलत्तिकाऊणं, पच्छा चिंतेइ-वरं सामिणा समं, अविय-कोइ मोएइ सामि, तस्स निस्साए मोयणं भवइ, ताहे सामि मग्गिउमारद्धो । सामीविवेसालिंगओ, तत्थ कम्मकरसालाए अणुण्णवेत्ता पडिमं ठिओ, सा साहारणा, जे साहीणा तत्थ ते अणुण्णविआ । अण्णदा तत्थेगो कम्मकरो छम्मासपडिलग्गओ आढत्तो सोहणतिहिकरणे, आउहाणि गहाय आगओ, सामि च पासइ, अमंगलंति सामि आहणामित्ति पहाविओ घणं उग्गिरिऊणं, सक्केण य ओही पउत्तो, जाव पेच्छइ, तहेव निमिसंतरेण आगओ, तस्सेव उवरि सो घणो साहिओ, तह घेव मओ, सक्कोऽवि वंदित्ता गओगामाग बिहेलग जक्ख तावसी उवसमावसाण थुई । छटेण सालिसीसे विसुज्झमाणस्स लोगोही ॥ ४८६ ॥ ततो सामी गामायं नाम सण्णिवेसं गओ, तत्थुज्जाणे बिहेलए बिभेलयजक्खो नाम, सो भगवओ पडिमं ठियस्स
, आगतः पञ्चभिरपि शतैर्वा हितः मातुल इतिकृत्वा, पश्चाधिन्तपति-वरं स्वामिना समं, अपिञ्च-कोऽपि मोचयति स्वामिन, तस्य निभया मोचनं भवति, तदा स्वामिनं मार्गयितुमारब्धः। स्वाम्यपि विशाल गतः, तत्र कर्मकरशालायो भनुज्ञाप्य प्रतिमा स्थितः, सा साधारणा, ये स्वाधीनास्तत्र तेऽनुज्ञापिताः । अन्यदा तत्रैकः कर्मकरः षण्मासान् प्रतिलग्नः ( भन्नः) मारब्धः शोभनतिथिकरणे, आयुधानि गृहीत्वाऽऽगतः, स्वामिनं पश्यति च, अमजलमिति स्वामिनमाहन्मीति प्रधावितो धनमुन्नीर्य, शक्रेण चावधिः प्रयुक्तः, यावत्पश्यति, तथैव निमेषान्तरेणागतः, तस्यैवोपरि स धनः साधितः, तथैव मृतः, शकोऽपि वन्दित्वा गतः । (मामाकः विभेलकः यक्षः तापसी उपशमावसाने स्तुतिः । षष्ठेन शालिशी विशुध्यमानस्य कोकावधिः॥ ८॥ सतः स्वामी प्रामाकं माम सनिवेशं गतः, तत्रोद्याने विभेलके विमेलक यक्षो नाम, स भगवतः प्रतिमा स्थितस्य महिमं करेइ । ततो भगवं सालिसीसयं नाम गामो तहिं गतो, तत्थुजाणे पडिमं ठिो माहमासो यवइ, तत्थ कडपूयणा नाम वाणमंतरी सामि ददण तेयं असहमाणी पच्छा तावसीरूवं विउवित्ता वकलनियत्था जडाभारेण य सर्व सरीरं पाणिएण ओलेत्ता देहमि उवरिं सामिस्स ठाउं धुणति वातं च विउबइ, जइ अन्नो होतो तो फुटो होतो, तं तिबं वेअणं अहियासिंतस्स भगवओ ओही विअसिउब लोग पासिउमारद्धो, सेसं कालं गम्भाओ आढवेत्ता जाव सालिसीसं ताव एकारस अंगा सुरलोयप्पमाणमेत्तो य ओही, जावतियं देवलोपसु पेच्छिताइओ । साऽवि वंतरी पराजिआ, पच्छा सा उवसंता पूअं करेइपुणरवि भदिअनगरे तवं विचित्तं च छट्ठवासंमि । मगहाए निरुवसग्गं मुणि उउबमि विहारत्या ॥ ४८७॥
ततो भगवं भदियं नाम नगरिंगतो, तत्थ छठें वासं उवागओ, तत्थ वरिसारत्ते गोसालेण समं समागमो, छठे मासे गोसालो
१ महिमानं करोति । ततो भगवान् शालिशीर्षो नाम ग्रामः तन्त्र गतः, तत्रोधाने प्रतिमा स्थितो माघमासश्च वर्तते, तत्र कटपूतना नाम भ्यन्तरी स्वामिनं दृष्ट्वा तेजोऽसहमामा पश्चात्तापसीरूपं विकुव्य वस्कलवमा जटाभारेण च सर्व शरीर पानीयेनायित्वा देहस्य उपरि स्वामिनः खित्वा नाति वातंच विकुर्वति, यचन्योऽभविष्यत्तदा स्फुटितोऽभविष्यत् , तो तीव्र वेदनामध्यासयतो भगवतोऽवधिर्विकनित इव लोकं द्रष्टुमारब्धः, शेषे काले गर्मादारभ्य यावच्छा. लिशी तावदेकादशाङ्गानि सुरलोकप्रमाणमात्रश्चावधिः, यावत् देवलोकेऽदर्शत् । साऽपि व्यन्तरी पराजिता पवात्सोपशान्ता पूजां करोति । (पुनरपि मदिकानगों तपो विचित्रं च षष्ठवर्षायाम् । मगधेषु निरुपसगै मुनिः ऋतुबद्धे व्यहार्षीत् ॥ १८७॥ ततो भगवान् भद्रिका नाम नगरी गतः, न पडी वर्गमुपागतः । तत्र वर्षाराने गोशालेन समं समागमः, षष्ठे मासे गोशाको
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org