________________
१७०
त्रयोदशं परिशिष्टम्
[८ विद्यादि] (१) आभोगिनी विद्या आभोगिनी नाम विद्या सा भण्वते या परिजपिता सती मानसं परिच्छेदमुत्पादयति ।
विभागः ४ पत्रम् १२५० (२) अश्व-महिष-दृष्टिविषसर्पोत्पादनादि तत्र योनिप्राभृतादिना यदेकेन्द्रियादिशरीराणि निर्वर्त्तयति, यथा सिद्धसेनाचार्येणाश्वा उत्पादिताः।
जहा वा एगेणायरिएण सीसस्स जोगो उवदिट्ठो जहा महिसो भवति । तं च सुतं आयरियाणं भाइणिजेण । सो निद्धम्मो उन्निक्खंतो महिसं उप्पाएर सोयरियाण हत्थे विक्किणइ । आयरिएण सुतं । तत्थ गतो
इ-कि एतेणं? अहं ते रयणजोगं पयच्छामि, दव्वे आहराहि। ते अ आहरिया । आयरिएण संजोइया । एगते निक्खित्ता भणितो-एत्तिएण कालेण उक्खणिज्जासि, अहं गच्छामि । तेण उक्खतो दिट्टीविसो । सो तेण मारितो। एवं अहिगरणच्छेदो। सो वि सप्पो अंतोमुहत्तण मओ त्ति ॥
विभागः ३ पत्रम् ७५३-५४ (३) यत्रप्रतिमा
___एमेव य आगंतुं, पालित्तयबेट्टिया जवणे ॥ ४९१५॥ xxx आगन्तुकं नाम यदन्यत आगतम् । xxx तथा चात्र पादलिप्ताचार्यकृता 'बेट्टिक' त्ति राजकन्यका दृष्टान्तः । स चायम्
पालित्तायरिएहिं रन्नो भगिणीसरिसिया जंतपडिमा कया। चंकमणुम्मेस-निमेसमयी तालविंटहत्था आयरियाणं पुरतो चिट्ठइ । राया वि अइव पालित्तगस्स सिणेहं करेइ । धिज्जाइएहिं पउडेहिं रनो कहियंभगिणी ते समणएणं अभिओगिआ। राया न पत्तियति । भणिओ य-पेच्छ, दंसेमु ते । राया आगतो। पासित्ता पालित्तयाणं रुटो पच्चोसरिओ य । तओ सा आयरिएहिं चड त्ति विकरणी कया। राया सुट्टतरं आउट्टो॥
एवमागन्तुका अपि स्त्रीप्रतिमा भवन्ति । 'जवणे' त्ति यवनविषये ईशानि स्त्रीरूपाणि प्राचुयेण क्रियन्ते ॥ ४९१५ ॥
विभागः ५ पत्रम् १३१५-१६ [९ जनपद-ग्राम-नगरादिविभागः] (१) आर्या-ऽनार्यजनपद-जात्यादि
कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पुरत्थिमेणं जाव अंग-मगहाओ एत्तए, दक्खिणेणं जाव कोसंबीओ, पञ्चत्थिमेणं जाव थूणाविसयाओ, उत्तरेणं जाव कुणालाविसयाओ एत्तए । एताव ताव कप्पइ । एताव ताव आरिए खेत्ते णो से कप्पइ एत्तो बाहिं । तेण परं जत्थ नाण-दसण-चरित्ताई उस्सप्पति त्ति बेमि ॥
(उद्देशः १ सूत्रम् ५०) अस्य व्याख्या-कल्पते निम्रन्थानां वा निम्रन्थीनां वा पूर्वस्यां दिशि यावदङ्ग-मगधान् ‘एतुं' विहर्तुम् । अका नाम चम्पाप्रतिबद्धो जनपदः, मगधा राजगृहप्रतिबद्धो देशः । दक्षिणस्यां दिशि यावत् कौशाम्बीमेतुम् । प्रतीच्यां दिशि स्थूणाविषयं यावदेतुम् । उत्तरस्यां दिशि कुणालाविषयं यावदेतुम् । सूत्रे पूर्व-दक्षिणादिपदेभ्यस्तृतीयानिर्देशो लिङ्गव्यत्ययश्च प्राकृतत्वात् । एतावत् तावत् क्षेत्रमवधीकृत्य विहर्तुं कल्पते।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org