________________
१७०२ सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [कल्प०प्रकृते सूत्रम् २०
पमाणं कैप्पद्वितो तत्थ, ववहारं ववहरित्तए ।
अणुपरिहारियाणं पि, पमाणं होति से विऊ ॥ ६४६९ ॥ तेषां पारिहारिकाणां तत्र' कल्पे क्वचित् स्खलितादावापन्ने 'व्यवहारं' प्रायश्चित्तं 'व्यवहाँ' दातुं कल्पस्थितः प्रमाणम् , यदसौ प्रायश्चित्तं ददाति तत् तैर्वोढव्यमिति भावः । एवमनुपारि5 हारिकाणामप्यपराधपदमापन्नानां स एव 'विद्वान्' गीतार्थः प्रायश्चित्तदाने प्रमाणम् ॥ ६४६९॥
आलोयण कप्पठिते, तवमुजाणोवमं परिवहंते ।
अणुपरिहारिऍ गोवालए, व णिच उजुत्तमाउत्ते ॥ ६४७० ॥ ते परिहारिका-ऽनुपरिहारिका आलोचनम् उपलक्षणत्वात् वन्दनकं प्रत्याख्यानं च कल्पस्थितस्य पुरतः कुर्वन्ति । "तवमुज्जाणोवमं परिवहंते" ति यथा किल कश्चिदुद्यानिकां गत 10एकान्तरतिप्रसक्तः खच्छन्दसुखं विहरमाण आस्ते एवं तेऽपि पारिहारिका एकान्तसमाधिसिन्धुनिमममनसस्तत् तपः 'उद्यानोपमम्' उद्यानिकासदृशं परिवहन्ति, कुर्वन्तीत्यर्थः । अनुपारिहारिकाश्च चत्वारोऽपि चतुर्णी परिहारिकाणां भिक्षादौ पर्यटती पृष्ठतः स्थिता नित्यम् 'उद्युक्ताः' प्रयत्नवन्तः 'आयुक्ताश्च' उपयुक्ता हिण्डन्ते, यथा गोपालको गवां पृष्ठतः स्थित उद्युक्त आयुक्तश्च हिण्डते ॥ ६४७० ॥
पडिपुच्छं वायणं चेव, मोत्तणं णत्थि संकहा ।
आलावो अत्तणिदेसो, परिहारिस्स कारणे ॥ ६४७१ ॥ तेषां च पारिहारिकादीनां नवानामपि जनानां सूत्रार्थयोः प्रतिपृच्छां वाचनां च मुक्त्वा नास्त्यन्या परस्परं सकथा । पारिहारिकस्य च 'कारणे' उत्थान-निषदनाद्यशक्तिरूपे आलाप
आत्मनिर्देशरूपो भवति, यथा-उत्थास्यामि, उपवेक्ष्यामि, भिक्षां हिण्डिष्ये, मात्रै प्रेक्षिष्ये 20इत्यादि ॥ ६४७१ ॥
बारस दसऽ8 दस अट्ठ छ च अद्वेव छ च चउरो य ।
उक्कोस-मज्झिम-जहण्णगा उ वासा सिसिर गिम्हे ॥ ६४७२ ॥ परिहारिकाणां वर्षा-शिशिर-ग्रीष्मरूपे त्रिविधे काले उत्कृष्ट मध्यम-जघन्यानि तपांसि भवन्ति । तत्र वर्षाराने उत्कृष्टं तपो द्वादशम् , शिशिरे दशममुत्कृष्टम् , ग्रीष्मे उत्कृष्टमष्टमम् ; 25 वर्षारात्रे मध्यमं दशमम् , शिशिरेऽष्टमम् , ग्रीष्मे षष्ठम् ; वर्षाराने जघन्यमष्टमम् , शिशिरे पष्ठम् , ग्रीष्मे चत्वारि भक्तानि, चतुर्थमित्यर्थः ॥ ६४७२ ॥
आयंबिल बारसमं, पत्तेयं परिहारिगा परिहरंति ।।
अभिगहितएसणाए, पंचण्ह वि एगसंभोगो ॥ ६४७३ ॥ परिहारिका उत्कर्षतो द्वादशं तपः कृत्वा आचाम्लेन पारयन्ति । ते च परिहारिकाश्चत्वा१ कप्पितो तत्थ ताभा० ॥ २ °तां गोपाला इव गवां पृष्टतः स्थिता नित्यम् 'उद्युक्ताः' प्रयत्नवन्तः 'आयुक्ताश्च' उपयुक्ता हिण्डन्ते ॥ ६४७०॥ पडिपुच्छ कां० ॥३°त्रकं प्रेक्ष्ये इ. कां० विना ॥ ४ गिभे ताभा० ॥ ५ एवमनन्तरोक्तनीत्या परि कां० ॥ ६ °त्वा पारणकदिने आचा कां० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org