________________
षष्ठ उद्देशः ।
१६९३
भाष्यगाथाः ६४२१-३० ] 'जाते' तथाविधेऽपराधे उत्पन्ने सति प्रतिक्रमणं भवति, तत्तीर्थसाधूनामशठत्वात् प्रमादरहितत्वाच्च ॥ ६४२५ ॥ अथास्या एव पूर्वार्द्धं व्याचष्टे -
गमणाऽऽगमण वियारे, सायं पाओ य पुरिम-चरिमाणं । नियमेण पडिकमणं, अतियारो होउ वा मा वा ॥ ६४२६ ॥
'गमनाऽऽगमने' चैत्यवन्दनादिकार्येषु प्रतिश्रयाद् निर्गत्य हस्तशतात् परतो गत्वा भूयः 5 प्रत्यागमने, “वियारे" त्ति हस्तशतमध्येऽप्युच्चारादेः परिष्ठापने कृते, तथा 'सायं' सन्ध्यायां ''प्रातश्व' प्रभाते पूर्व-चरमाणां साधूनामतिचारो भवतु वा मा वा तथापि नियमेनैतेषु स्थानेषु प्रतिक्रमणं भवति ॥ ६४२६ ॥ परः प्राह-
10
अतिचारस्स उ असती, णणु होति णिरत्थयं पडिकमणं । ण भवति एवं चोदग !, तत्थ इमं होति णातं तु ॥ ६४२७ ॥ अतिचारस्य 'असति' अभावे ननु निरर्थकं प्रतिक्रमणं भवति । सूरिराह - हे नोदक ! ‘एवं' त्वदुक्तं प्रतिक्रमणस्य निरर्थकत्वं न भवति' न घटते, किन्तु सार्थकं प्रतिक्रमणम् । तत्र च सार्थकत्वे इदं 'ज्ञातम् ' उदाहरणं भवति ॥ ६४२७ ॥
सति दोसे होअगतो, जति दोसो णत्थि तो गतो होति ।
बितियस्स हणति दोसं, न गुणं दोसं व तदभावा ॥ ६४२८ ॥ दोसं हंतूण गुणं, करेति गुणमेव दोसरहिते वि । ततियसमाहिकरस्स उ, रसातणं डिंडियसुतस्स ॥ ६४२९ ॥ जति दोसो तं छिंदति, असती दोसम्म णिज्जरं कुणई । कुसलतिगिच्छरसायणमुवणीयमिदं पडिकमणं ।। ६४३० ॥ एगस्स रनो पुत्तो अईव वल्लहो । तेण चिंतियं – अणागयं किंचि तहाविहं रसायणं 20 करावेमि जेण मे पुत्तस्स कयाइ रोगो न होइ ति । विज्जा सहा विया - मम पुत्तस्स तिच्छिं करेह जेण निरुओ होइ । ते भांति - करेमो । राया भणइ – केरिसाणि तुम्ह ओसहाणि ! | एगो भइ - मम ओसहमेरिस - जइ रोगो अत्थि तो उवसामेइ, अह णत्थि तं चैव जीवंतं मारेइ । बिइओ भइ – मम ओसहं जइ रोगो अत्थि तो उवसामेइ, अह णत्थि तो न गुणं न दोसं करेइ । तइओ भणइ – जइ रोगो अत्थि तो उवसामेइ, अह णत्थि तो वण्ण-रूव- 25 जोव्वण-लावण्णत्ताए परिणमइ, अपुत्रो य रोगो न पाउब्भवइ । एवमायण्णिऊण रण्णा तइयविज्जेण किरिया कारिया । एवमिमं पि पडिक्कमणं जइ अइयारदोसा अत्थि तो तेसिं विसोहिं करेति, अह नत्थि अइयारो तो चारितं विसुद्धं करेइ अभिनवकम्मरोगस्स य आगमं निरुंभइ ॥
--
-
अथाक्षरगमनिका – प्रथमवैद्यस्यैौषधेन 'सति दोषे' रोगसम्भवे उपयुज्यमानेन 'अगदः ' नीरोगो भवति, यदि पुनर्दोषो नास्ति ततः प्रत्युत 'गदः' रोगो भवति । द्वितीयस्य तु वैद्यस्योषेधं 30 'दोष' रोगं हन्ति, ' तदभावात्' दोषाभावाच्च गुणं न वा दोषं करोति ॥
तृतीयस्य तु दोषं हत्वा गुणं करोति, दोषरहितेऽपि च 'गुणमेव' वर्णादिपुष्ट्य भिनव रोगा१ 'तणं दंडिय° ताभा० ॥ २ 'षधमुपयुज्यमानं 'दोपं' कां० ॥
Jain Education International
15
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org