________________
10
भाष्यगाथाः ६३८०-८९] षष्ठ उद्देशः।
१६८५ कम्बलं ७ 'पादप्रोच्छनक' रजोहरणं ८ एषोऽष्टविधो राजपिण्डः ॥ ६३८४ ॥ अथ 'के तस्य दोषाः ?' इति द्वारमाह
अट्ठविह रायपिंडे, अण्णतरागं तु जो पडिग्गाहे ।
सो आणा अणवत्थं, मिच्छत्त विराहणं पावे ॥ ६३८५ ॥ अष्टविधे राजपिण्डे 'अन्यतरत्' अशनादिकं यः प्रतिगृह्णाति स साधुराज्ञाभगमनवस्था । मिथ्यात्वं विराधनां च प्राप्नुयात् ॥ ६३८५ ॥ एते चापरे दोषाः
ईसर-तलवर-माडंबिएहि सिट्ठीहिँ सत्थवाहेहिं । [उ.नि. ३१५]
जिंतेहिं अतितेहि य, वाघातो होति भिक्खुस्स ॥ ६३८६ ॥ ईश्वर-तलवर-माडम्बिकैः श्रेष्ठिभिः सार्थवाहैश्च निर्गच्छद्भिः 'अतियद्भिश्च' प्रविशद्भिभिक्षोभिक्षार्थ प्रविष्टस्य व्याघातो भवति ॥ ६३८६ ॥ एतदेव व्याचष्टे
.. ईसर भोइयमाई, तलवरपट्टेण तलवरो होति । [जी. २००२]
- वेट्टणवद्धो सेट्ठी, पचंतऽहिवो उ माडंबी ॥ ६३८७॥ ईश्वरः 'भोगिकादिः' ग्रामखामिप्रभृतिक उच्यते । यस्तु परितुष्टनृपतिप्रदत्वेन सौवर्णेन तलवरपट्टेनाङ्कितशिराः स तलवरो भवति । श्रीदेवताध्यासितः पट्टो वेष्टनकमुच्यते, तद् यस्य राज्ञाऽनुज्ञातं स वेष्टनकबद्धः श्रेष्ठी । यस्तु 'प्रत्यन्ताधिपः' छिन्नमडम्बनायकः स माडम्बिकः । 15 सार्थवाहः प्रतीत इति कृत्वा न व्याख्यातः ॥ ६३८७ ॥'
जा णिति इंति तो अच्छओ अ सुत्तादि-भिक्खहाणी य ।
इरिया अमंगलं ति य, पेल्लाऽऽहणणा इयरहा वा ॥ ६३८८ ॥ एते ईश्वरादयो यावद् निर्गच्छन्ति प्रविशन्ति च तावद् असौ साधुः प्रतीक्षमाण आस्ते, तत एवमासीनस्य सूत्रार्थयोर्भेक्षस्य च परिहाणिर्भवति । अश्व-हस्त्यांदिसम्मर्दैन चेयों 20 शोधयितुं न शक्नोति । अथ शोधयति ततस्तैरभिघातो भवति । कोऽपि निर्गच्छन् प्रविशन् वा तं साधुं विलोक्यामङ्गलमिति मन्यमानस्तेनैवाश्व-हस्त्यादिना प्रेरणं कशादिना वाऽऽहननं कुर्यात् । "इतरहा व" ति यद्यपि कोऽप्यमङ्गलं न मन्यते तथापि जनसम्म प्रेरणमाहननं वा यथाभावेन भवेत् ॥ ६३८८ ॥ किञ्च
लोमे एसणघाते, संका तेणे नपुंस इत्थी य ।
इच्छंतमणिच्छंते, चाउम्मासा भवे गुरुगा ॥ ६३८९ ॥ राजभवनप्रविष्टः 'लोभे' उत्कृष्टद्रव्यलोभवशत एषणाघातं कुर्यात् । 'स्तेनोऽयम्' इत्यादिका च शङ्का राजपुरुषाणां भवेत् । नपुंसकः स्त्रियो वा तत्र निरुद्धेन्द्रियाः साधुमुपसर्गयेयुः । तत्र चेच्छतोऽनिच्छतश्च संयमविराधनादयो बहवो दोषाः । राजभवनं च प्रविशतः शुद्धशुद्धेनाऽपि चत्वारो मासा गुरुकाः प्रायश्चित्तम् ॥ ६३८९ ।। एनामेव गाथां व्याख्यानयति- 30
अन्नत्थ एरिसं दुल्लभं ति गेण्हेजऽणेसणिजं पि। १ अथ तैर्यथा व्याघातो भवति तथा दर्शयति इत्यवतरणं का० ॥ २ तावऽच्छए उ सुत्ता तामा०॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org