________________
सनिर्युक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ क्षिप्त० प्रकृते सूत्रम् १८
पच्छित्तं इत्तिरिओ, होइ तवो वण्णिओ य जो एस । आवकथितो पुण तवो, होति परिण्णा अणसणं तु ॥ ६२८१ ॥ 'प्रायश्चित्तं' प्रायश्चित्तरूपं यद् एतत् तपोऽनन्तरसूत्रे वर्णितम् एतत् तप इत्वरं भवति, यत् पुनः परिज्ञारूपं तपोऽनशनं तद् यावत्कथिकम्, तत इत्वरतपः प्रतिपादनानन्तरं यावत्क - B थिकतपः प्रतिपादनार्थमधिकृतं सूत्रम् ॥ ६२८१ ॥
अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या - प्राग्वत् । नवरम् — भक्तं च पानं च भक्त पाने ते प्रत्याख्याते यया सा तथोक्ता । कान्तस्य परनिपातः सुखादिदर्शनात् ॥ अत्र भाष्यम्अटुं वा हेउं वा, समणीणं विरहिते कहेमाणो ।
मुच्छाऍ विपडिताए, कप्पति ग्रहणं परिण्णाए । ६२८२ ॥ 'श्रमणीनाम्' अन्यासां साध्वीनां 'विरहिते' अशिवादिभिः कारणैरभावे एकाकिन्या आर्यिकाया भक्त-पानप्रत्याख्याताया अर्थं वा हेतुं वा कथयतो निर्ग्रन्थस्य यदि सा मूर्च्छया विपतेत्, ततो मूर्च्छया विपतितायास्तस्याः “परिण्णाए" त्ति 'परिज्ञायाम्' अनशने सति करुपते ग्रहणम्, उपलक्षणत्वाद् अवलम्बनं वा कर्तुम् || ६२८२ ॥ इदमेव व्याचष्टेगीतsari असती, सव्वाऽसतीए व कारण परिण्णा ।
पाणग भत्त समाही, कहणा आलोत धीरवणं ॥ ६२८३ ॥
10
15
१६५८
गीतार्थानामार्थिकाणाम् 'असति' अभावे यदि वाऽशिवादिकारणतः सर्वासामपि साध्वीनामभावे एकाकिन्या जातया 'परिज्ञा' भक्तप्रत्याख्यानं कृतम्, ततस्तस्याः कृतभक्त - पानप्रत्याख्यानायाः सीदन्त्या योग्यपानकप्रदानेन चरमेप्सितभक्तप्रदानेन च समाधिरुत्पादनीयः । 'कथनी' धर्मकथना यथाशक्ति खशरीरानाबाधया कर्त्तव्या । तथा 'आलोकम्' आलोचनां सा 20 दापयितव्या । यदि कथमपि चिरजीवनेन भयमुत्पद्यते, यथा-- नाद्यापि म्रियते, किमपि भविष्यति इति न जानीम इति; तस्या धीरापना कर्तव्या ॥ ६२८३ ॥
जति वाण णिव्वहेजा, असमाही वा वि तम्मि गच्छमि । करणिजं अण्णत्थ वि, ववहारो पच्छ सुद्धा वा ॥ ६२८४ ॥
"
यदि वा प्रबलबुभुक्षावेदनीयोदयतया कृतभक्त - पानप्रत्याख्याना सा न निर्वहेत्, न याव25 त्कथिकमनशनं प्रतिपालयितुं क्षमा इति यावत् असमाधिर्वा तस्मिन् गच्छे तस्या वर्तते ततोऽन्यत्र नीत्वा यद् उचितं तत् तस्याः करणीयमिति । अथ पश्चादनशनप्रत्याख्यानभङ्गविषयस्तस्याः 'व्यवहारः' प्रायश्चित्तं दातव्यः । अथ खगच्छा समाधिमात्रेणान्यत्र गता ततः सा मिथ्या दुष्कृत प्रदानमात्रेण शुद्धेति ॥ ६२८४ ॥
सूत्रम् -
30
अजयम्म निग्गंथिं निग्गंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नो अतिक्कम १८ ॥
१ 'ना' यथाशक्ति स्वशरीरानावाधया धर्मकथा तस्याः पुरतः कथनीया । तथा कां० ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org