________________
भाष्य गाथाः ६२५२-५९ ]
सूत्रम् --
जक्खाइट्ठि निग्गंथिं निग्गंथे गिण्हमाणे वा २ नाइ
कमइ १२ ॥
अस्य सम्बन्धमाह -
षष्ठ उद्देशः ।
पोग्गल असुभसमुदयो, एस अणागंतुंगो व दोन्हं पि । क्खावेसेणं पुण, नियमा आगंतुको होइ ।। ६२५६ ।।
'द्वयोः' क्षिप्तचित्ता - दीप्तचित्तयोः 'एषः ' पीडाहेतुत्वेनानन्तरमुद्दिष्टोऽशुभपुद्गलसमुदयैः 'अनागन्तुकः' खशरीरसम्भवी प्रतिपादितः । यक्षावेशेन पुनर्यो यतिपीडा हेतुरशुभपुद्गल समुद्रयः स नियमादागन्तुको भवति । ततोऽनागन्तुका शुभपुद्गलसमुदयप्रतिपादनानन्तरमागन्तुकाशुभपुद्गलसमुदयप्रतिपादनार्थमेष सूत्रारम्भः ।। ६२५६ ॥ प्रकारान्तरेण सम्बन्धमाह
अहवा भय-सोगजुया, चितद्दण्णा व अतिहरिसिता वा । आविस्सति जक्खेहिं, अयमण्णो होइ संबंधो ॥ ६२५७ ॥
' अथवा ' इति प्रकारान्तरोपदर्शने । भय-शोकयुक्ता वा चिन्तार्दिता वा, एतेन क्षिप्तचित्ता उक्ता ; अतिहर्षिता वा या परवशा, अनेन दीप्तचित्ताऽभिहिता; एषा द्विविधाऽपि यक्षैः परवशहृदयतया 'आविश्यते' आलिङ्ग्यते । ततः क्षिप्त-दीप्तचित्तासूत्रानन्तरं यक्षाविष्टासूत्र - 15 मित्ययमन्यो भवति सम्बन्धः || ६२५७ ॥
अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या -- सा च प्राग्वत् ॥ सम्प्रति यतो यक्षाविष्टा भवति तत् प्रतिपादनार्थमाह —
पुव्वभवियवेरेणं, अहवा राएण राइया संती |
एतेहिँ जक्खड्ड्डा, सवत्ति भयए य सज्झिलगा ।। ६२५८ ॥
Jain Education International
१६५१
'पूर्वभविकेन' भवान्तरभाविना वैरेण अथवा रागेण रञ्जिता सती यक्षैराविश्यते । एताभ्यां द्वेष·रागाभ्यां कारणाभ्यां यक्षाविष्टा भवति । तथा चात्र पूर्वभविके वैरे सपत्नीदृष्टान्तो रागे भृष्टान्तः सज्झिलकदृष्टान्तश्चेति ॥ ६२५८ ॥ तत्र सपत्नीदृष्टान्तमाह
For Private & Personal Use Only
5
10
dear अकामतो जिराऍ मरिऊण वंतरी जाता ।
पुत्रवत्तिं खेत्तं, करेति सामण्णभावम्मि ।। ६२५९ ।।
23
एगो से । तस्स दो महिला । एगा पिया, एगा वेस्सा, अनिष्टेत्यर्थः । तत्थ जावे सा सा अकामनिज्जराए मरिऊण वंतरी जाया । इयरा वि तहारूवाणं साहुणीणं पायमूले पव्वइया । सा य वंतरी पुत्र्वभववेरेण छिड्डाणि मग्गइ | अन्नया पमत्तं दट्ठूण छलियाइया || अक्षरार्थस्त्वयम्—श्रेष्ठिसत्का 'द्वेप्या' अनिष्टा मार्याsकामनिर्जरया मृत्वा व्यन्तरी जाता । ततः पूर्वसपत्नीं श्रामण्यभावे व्यवस्थितां पूर्वभाविकं वैरमनुस्मरन्ती ' क्षिप्तां' याविष्टां कृत - 30 १ 'तुगो दुवेहं ताभा• ॥ २°यः जीवस्वीकृतमनोवर्गणान्तर्गताशुभदलिक विशेषरूपः 'अनागन्तुकः' कां० ॥
20
www.jainelibrary.org