________________
भाष्यगाथाः ६१८३-९१ ]
षष्ठ उद्देशः ।
१६३५
दके सेकादौ च' वक्ष्यमाणस्वरूपे निर्ग्रन्थीं गृह्णतो निष्कारणे त एव दोषाः । " जयणाए " चि कारणे यतनया दुर्गादिषु गृह्णीयादवलम्बेत वा । यतना चाग्रतो वक्ष्यते ॥ ६१८५ ॥ अथ प्रस्खलन- प्रपतनपदे व्याचष्टे
भूमीऍ असंपत्तं, पत्तं वा हत्थ - जाणुगादीहिं ।
पक्खुलणं णायव्वं, पवडण भूमीय गत्तेहिं ।। ६१८६ ॥
भूमावसम्प्राप्तं हस्त - जानुकादिभिः प्राप्तं वा प्रस्खलनं ज्ञातव्यम् । भूमौ प्राप्तं सर्वगात्रैश्व यत् पतनं तत् प्रपर्तनम् ॥ ६१८६ ॥
अहवा वि दुग्ग विसमे, थद्धं भीतं व गीत थेरो तु । सिचयंतरेतरं वा, गिण्हंतो होति निद्दोसो || ६१८७ ॥
'अथवा ' इति प्रकारान्तरद्योतकः । उक्तास्तावद् निर्ग्रन्थी गृहतो दोषाः परं द्वितीयपदे 10 दुर्गे विषमे वा तां स्तब्धां भीतां वा गीतार्थः स्थविरः सिचयेन - वस्त्रेणान्तरिताम् इतरां वा गृह्णन् निर्दोषो भवति ॥ ६१८७ ॥ व्याख्यातं प्रथमसूत्रम् । सम्प्रति द्वितीयसूत्रं व्याख्याति - पंको खलु चिक्खल्लो, आगंतू पयणुओ दुओ पणओ ।
सो पुण सजलो सेओ, सीतिजति जत्थ दुविहे वी ॥ ६१८८ ॥
पङ्कः खलु चिक्खल्ल उच्यते । आगन्तुकः प्रतनुको द्रुतश्च पनकः । यत्र पुनः 'द्विविधेऽपि' 15
पक्के पनके वा “सीइज्जति" निमज्जते स पुनः सजल: सेक उच्यते ॥ ६१८८ ॥
पंक- पण नियमा, ओगसणं वुब्भणं सिया सेए ।
थिमियम्मि णिमञ्जणता, सजले सेए सिया दो वि ॥ ६१८९ ॥ पङ्क-पनकयोर्नियमाद् ‘अपकसनं' इसनं भवति । सेके तु " वुज्झणं" 'अपोहनं' पानीयेन हरणं स्यात् । स्तिमिते तु तत्र निमज्जनं भवेत् । सजले तु सेके 'द्वे अपि' अपवहन - निमज्जने 20 स्याताम् ॥ ६१८९ ॥ अथ तृतीयं नौसूत्रं व्याख्याति -
ओयारण उत्तारण, अत्थुरण ववुग्गहे य सतिकारो ।
छेदो व दुवेगरे, अतिपिल्लण भाव मिच्छत्तं ॥ ६१९० ॥
कारणे निर्मन्थीं नावम् 'अवतारयन्' आरोपयन् उत्तारयन् वा यद्यास्तरणं वपुर्यहं वा करोति तदा स्मृतिकारो भुक्तभोगिनोस्तयोर्भवति । छेदो वा नखादिभिर्द्वयोरेकतरस्य भवेत् । अतिप्रेरणे 25 च 'भावः' मैथुनाभिलाष उत्पद्येत । मिथ्यात्वं वा तद् दृष्ट्वा कश्चिद् गच्छेत् ॥ ६१९०॥ ते नाद निर्ग्रन्थीं गृह्णतो दोषा उक्ताः । अथ लेपोपरि सन्तारयतो दोषानाहअंतोजले वि एवं, गुज्झंग फास इच्छऽणिच्छंते ।
मुचे व आयत्ता, जा होउ करेतु वा हावे ॥ ६१९१ ॥
'अन्तर्जलेऽपि' जलाभ्यन्तरेऽपि गच्छन्तीं गृह्णत एवमेव दोषा मन्तव्याः । तथा गुझान - 30 स्पर्शे मोह उदियात्, उदिते च मोहे यदि इच्छति नेच्छति वा तत उभयथाऽपि दोषाः ।
१ पत्तं, संपत्तं वा वि हत्थ जाणूहिं ताभा• ॥ २° तनमिति ॥ ६१८६ ॥ अथ प्रथमसूत्रविषयं द्वितीयपद माह – अहवा कां० ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org