________________
. भाष्यगाथाः ६९७७-८२ ]
षष्ठ उद्देशः ।
एमेव य अच्छिम्मि, चंपादितों णवरि नाणत्तं । निग्गंथीण तहेव य, णवरिं तु असंवुडा काई ॥ ६१८१ ॥
ऐवमेव अक्षिसूत्रेऽपि सर्वमपि वक्तव्यम् । 'नवरं' नानात्वं चम्पादृष्टान्तोऽत्र भवति । यथा किल चम्पायां सुभद्रया तस्य साधोश्चक्षुषि पतितं तृणमपनीतं तथाऽन्यस्यापि साधोचक्षुषि प्रविष्टस्य तृणादेः कारणे निर्ग्रध्याऽपनयनं सम्भवतीति दृष्टान्तभावार्थः । निर्मन्थी - 5 नामपि सूत्रद्वयं तथैव वक्तव्यम् । नवरम् - काचिदसंवृता भवति ततः प्रतिगमनादयः पूर्वोक्ता दोषा भवेयुः । द्वितीयपदे निर्मन्थस्तासां प्रागुक्तविधिना कण्टकादिकमुद्धरेत् ।। ६१८१ ॥ ॥ कण्टकाद्युद्धरणप्रकृतं समाप्तम् ॥
दुर्गप्रकृतम्
सूत्रम् -
निग्गंथे निग्गंथिं दुग्गंसि वा विसमंसि वा पव्वयंसि वा पक्खुलमाणि वा पवडमाणि वा गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइकमइ ७ ॥
निग्गंथे निग्धं सेयंसि वा पंकंसि वा पणगंसि वा उदगंसि वा ओकसमाणिं वा ओवुज्झमाणिं वा गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइकमइ ८ ॥ निग्गंथे निग्गंधिं नावं आरुभमाणि वा ओरुभमाणि वा गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नातिक्कमइ ९ ॥
अस्य सूत्रत्रयस्य सम्बन्धमाह
सो पुण दुग्गे लग्गेज कंटओ लोयणम्मि वा कणुगं । इति दुग्गसुतजोगो, थला जलं चेयरे दुविहे ।। ६१८२ ॥
यः पूर्वसूत्रे पादप्रविष्टः कण्टको लोचने वा कणुकं प्रविष्टमुक्तं स कण्टकस्तश्च कणुकं दुर्गे गच्छतः प्रायो लगेत्, अतो दुर्गसूत्रमारभ्यते । 'इति' एष दुर्गसूत्रस्य योगः -सम्बन्धः । दुर्ग च - स्थलं ततः स्थलाज्जलं भवतीति कृत्वा दुर्गसूत्रानन्तरम् 'इतरस्मिन् ' जलप्रतिबद्धे 'द्विविधे' पङ्कविषये नौविषये च सूत्रे आरम्भः क्रियते ॥ ६१८२ ॥
१६३३
१ यथा कण्टकोद्धरणसूत्रे उत्सर्गतोऽपवादतश्चोतं एवमेव कां० ॥
बृ० २०६
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
10
25
अनेन सबन्धेनायातस्यास्य व्याख्या --- निर्मन्थो निर्ग्रन्थीं दुर्गे वा विषमे वा पर्वते वा "पक्खुलमाणि व" चि प्रकर्षेण स्खलद्गत्या गच्छन्तीम्, भूमात्रसम्प्राप्तां वा पतन्तीम्,
15
20
www.jainelibrary.org
