Page Text
________________
सनियुक्ति-लघुभाप्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [वचनप्रकृते सूत्रम् १ पश्चाद् भणिप्यत इत्यर्थः । लौकिकं तु परुषवचनमिदानीमेव वक्ष्ये । तत्र चेदं ज्ञातं भवति ॥६०९९॥
अन्नोन समणुरत्ता, वाहस्स कुटुंबियस्स वि य धूया ।
तासिं च फरुसवयणं, आमिसपुच्छा समुप्पण्णं ॥ ६१००॥ 5 व्याधस्य कुटुम्बिनोऽपि च "धूताः" दुहितरौ अन्योन्यं समनुरक्ते, परस्परं सख्यौ इत्यर्थः । तयोश्च परुषवचनमामिषपृच्छया समुत्पन्नम् ॥ ६१०० ।। कथम् ? इति चेद् उच्यते
केणाऽऽणीतं पिसियं, फरसं पुण पुच्छिया भणति वाही।
किं खू तुमं पिताए, आणीतं उत्तरं वोच्छं ॥६१०१॥ व्याधदुहित्रा पुद्गलमानीतम् , ततः कुटुम्बिदुहित्रा सा भणिता—केनेदं पिशितमानीतम् । 10 ततो 'व्याधी' व्याधदुहिता पृष्टा सती परुषवचनं भणति-किं खु? त्वदीयेन पित्राऽऽनीतम् । कुटुम्बिदुहिता भणति-किं मदीयः पिता व्याधः येन पुद्गलमानयेत् ! । एवं लौकिकं परुषवचनम् । अथ 'उत्तरं' लोकोत्तरिकं वक्ष्ये ॥ ६१०१ ॥ प्रतिज्ञातमेवाह
फरुसम्मि चंडरुद्दो, अवंति लाभे य सेह उत्तरिए ।
आलत्ते वाहिते, वावारिय पुच्छिय णिसिट्टे ॥ ६१०२ ॥ 15 परुषवचने चण्डरुद्र उदाहरणम् , अवन्त्यां नगयों शैक्षस्य लाभः तस्य सञ्जात इति तदुदाहरणस्यैव सूचा कृता । एतल्लोकोत्तरिकं परुषवचनम् । एतच्चैतेषु स्थानेषूत्पद्यते-"आलत्ते" इत्यादि, 'आलप्तो नाम 'आर्य ! 'किं तव वर्तते ?' इत्येवमाभाषितः १, 'व्याहृतः' 'इत एहि' इत्येवमाकारितः २, 'व्यापारितः' 'इदमिदं च कुरु' इति नियुक्तः ३, 'पृष्टः' किं कृतं ? किं वा न कृतम् ?' इत्यादि पर्यनुयुक्तः ४, 'निसृष्टः' 'गृहाण, भुल, पिब' इत्येव20मादिष्टः ५। एतेषु पञ्चसु स्थानेषु परुषवचनं सम्भवति इति नियुक्तिगाथासमासार्थः ॥६१०२॥ अथैनी विवरीषुश्चण्डरुद्रदृष्टान्तं तावदाह
ओसरणे सवयंसो, इन्भसुतो वत्थभूसियसरीरो। दायण त चंडरुद्दे, एस पवंचेति अम्हे त्ति ॥ ६१०३ ॥ भूति आणय आणीते दिक्खितो कंदिउं गता मित्ता ।
वत्तोसरणे पंथं, पेहा वय दंडगाऽऽउट्टो ॥ ६१०४ ॥ उज्जयिन्यां नगर्या रथयात्रोत्सवे 'ओसरणं' बहूनां साधूनामेकत्र मीलकः समजनि । तत्र सवयस्यो वस्त्रभूषितशरीरः इभ्यसुतः साधूनामन्तिके समायातो भणति-मां प्रव्राजयत । ततः साधवश्चिन्तयन्ति-एषः 'प्रपञ्चयति' विप्रतारयत्यस्मानिति । तैश्वण्डरुद्राचार्यस्य दर्शनं कृतम् "घृष्यतां कलिना कलिः" इति कृत्वा ।। ६१०३ ॥
१ "वाहधूताए पोग्गलं आणीतं । कुटुंबियधूताए भणिता-केण तं आणीतं ? । इतराए भणितं-कि तुमं आणेहि सि ? । कुटुंबियधूया भणति-किं अहं वाहधूया ? । एवं असंखडं जातम् ।" इति चूर्णी विशेष. चूर्णौ च ॥ २ किमनाबाधं वर्तते तव ?' इत्येवमाचार्यादिनाऽऽभाषि का० ॥ ३°नामेव भाष्यकारो विव का०॥
28
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002515 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 424 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 20 MB |