________________
॥ श्रीमद्विजयानन्दसूरिवरेभ्यो नमः ॥ पूज्यश्रीभद्रबाहुखामिविनिर्मितखोपज्ञनियुक्त्युपेतं
बृहत् कल्पसूत्रम् । श्रीसङ्घदासगणिक्षमाश्रमणसूत्रितेन लघुभाष्येण भूषितम् ।
तपाश्रीक्षेमकीर्त्याचार्यविहितया वृत्त्या समलङ्कृतम् ।
चतुर्थ उद्देशः। -अ नु द्धा ति क प्रकृ त म्व्याख्यातस्तृतीय उद्देशकः, सम्प्रति चतुर्थ आरभ्यते । तस्य चेदमादिसूत्रम्
तओ अणुग्घाइया पन्नत्ता, तं जहा-हत्थकम्मं करेमाणे, मेहुणं पडिसेवमाणे, राईभोयणं भुंज
माणे १॥ अथास्य सूत्रस्य कः सम्बन्धः ? इति चिन्तायां सम्बन्धविधिमेव तावदुपदर्शयति
सुत्ते सुत्तं वज्झति, अंतिमपुप्फे व बज्झती तंतू ।।
इय सुत्तातो सुत्तं, गहंति अत्थातों सुत्तं वा ॥ ४८७७ ॥ इह सम्बन्धोऽनेकधा भवति-यथा पुष्पेषु प्रथ्यमानेषु यदा 'सूत्रम्' तन्तुनिष्ठितो भवति तदा तत्रैव सूत्रेऽपरं सूत्रं बध्यते, अन्तिमपुष्पे वा तन्तुर्बध्यते, बद्ध्वा च पुष्पाणि ग्रथ्यन्ते; एवं यस्मिन्नन्तिमसूत्रे उद्देशको निष्ठितो भवति ततः सूत्रादपरस्योद्देशकस्य यद् आचं सूत्रं तद्10 यदि सदृशाधिकारिकं भवति तदा सूत्रात् सूत्रं प्रश्नन्तीत्युच्यते । वापि पुनरर्थादपैरसूत्रं सम्बध्यते । वाशब्दोपादानात् काप्यर्थादर्थस्य सम्बन्धः क्रियते ॥ ४८७७ ॥ तत्रार्थात् सूत्रसम्बन्धं तावद् दर्शयति--
घोसो त्ति गोउलं ति य, एगद्वं तत्थ संवसं कोई ।
खीरादिविंघियतणू, मा कम्मं कुज आरंभो ॥ ४८७८ ॥ १ज्झते तं ताभा० ॥ २ सुत्तं, अत्थातो वा भवे सुत्तं मो० डे० ॥ ३°कारकं डे० ॥ ४°परं सू° भा० का० ॥ ५ खीरादिपीणियतणू ताभा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org