________________
भाष्यगाथाः ५९८२-८९ ]
पञ्चम उद्देशः ।
एवं तावदाचमने भणितम् । अथापिबतां दोषानाह—
मोयं तु अन्नमन्नस्स, आयमणे चउगुरुं च आणाई । मिच्छत्ते उड्डाहो, विराहणा देविदितो ।। ५९८६ ।। अन्योन्यस्ये मोकं यदि आपिबति तदा चतुर्गुरु, आज्ञादयश्च दोषाः, मिथ्यात्वं च सागारिकादिस्तदवलोक्य गच्छेत्, उड्डाहो वा भवेत्, विराधना च संयमस्यात्मनो वा भवति 15 तत्र च देवीदृष्टान्तः ॥ ५९८६ ॥ तमेवाह
दी ओसंहभावित, मोयं देवीय पजिओ राया ।
आसाय पुच्छ कहँणं, पडिसेवा मुच्छिओ गलितं ।। ५९८७ ।। अह रन्ना तूरंते, सुक्खग्गहणं तु पुच्छणा विजे ।
जइ सुत्रखमत्थि जीवइ, खीरेण य पजिओ न मओ ।। ५९८८ ।। 10 गोराया महाविसेणं अहिणा खइओ । विज्जेण भणियं -- जइ परं मोयं आइयइ तो न मइ । तओ देवीतणयं ओसहेहिं वासेऊण दिन्नं । तेण थोवावसेसं आसाइयं । तओ पणो पुच्छर – किं ओसहं ? । तेहिं कहियं । सो राया तेण वसीकओ दिया रचि पडिसेविउमारद्धो । देवीए नायं - 'मओ होहिइ' त्ति सुक्कं कप्पासेण सारवियं । अवसा
सो जाओ मरिउमारद्धो । विज्जेण भणियं - जइ एयस्स चेव सुक्कं अस्थि तो जीवइ । 15 तीए भणियं - अस्थि । खीरेण समं कढेउं दिनं । पउणो जाओ ||
१५८१
अथाक्षरगमनिका - 'दीर्घेण ' अहिना भक्षितो राजा । देव्याः सम्बन्धि मोकमौषधभावितं पायितः । तत आखादे ज्ञाते पृच्छा कृता । ततः कथनम् । तैतो दिवा रात्रौ च प्रतिसेवां मूर्च्छितः करोति । प्रभूतं च शुक्रं गलितम् ॥
'अथ' अनन्तरं राज्ञि मरणाय त्वरमाणे देव्या शुक्रग्रहणम् । वैद्यस्य च पृच्छा – यदि 20 शुक्रमस्ति ततो जीवति । एवं कथिते क्षीरेण समं तदेव शुक्रं पायितस्ततो न मृतः । एवमेव संयत्याः मोकेन पीतेन सावुरपि वशीक्रियेत, वशीकृतश्चावभाषेत, प्रतिगमनादीनि वा कुर्यात्, तस्माद् नाऽऽपातव्यम् । कारणे पुनराचमनमापानं वा कुर्यात् ॥ ५९८७ ।। ५९८८ ॥
तथा चाह-
सुवाओ, आयमह पियेज वा वि आगाढे ।
आयमण आमय अणामए य पियणं तु रोगम्मि ।। ५९८९ ।। सूत्रेणैवापवादो ददर्यते - " आगाढे रोगात आचमेत् आपिबेद्वा" इति यदुक्तं सूत्रे तत्र 'आचमनं ' निर्लेपनम् 'आमये' रोगे 'अनामये च' निशाकल्पे भवति ? पानं तु रोग एव
१ 'अन्योन्यस्य' साधुः संयत्याः संयती च साधोः सत्कं मोकं कां० ॥ २ ओसहरचितं, मोयं ताभा० कां । चूर्णिकृता विशेषचूर्णिकृता चायमेव पाठ आइतोऽस्ति । तथाहि —“ओसहरचियं देवीय तणयं मोयं दिन्नं” इति ॥ ३° दणं, अइसेवा ताभा० । एतत्पाठानुसारेणैव भा० कां० टीका, दृश्यतां टिप्पणी ५ ॥ ४ सुकवणं तु तामा० ॥ ५ ततः 'अतिसेवां' दिवा भा० कां० ॥ ६ गाढे उपलक्षणत्वात् अनागाढे च रोगा' कां• ॥ ७°ल्पे मन्त्रपरिजपनादौ या प्रागुक्ततुल्यो भव' कां० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
25
www.jainelibrary.org