________________
तित्थंकरपडिकुट्टो, आणा अण्णाय उग्गमों ण सुज्झे ।
अविमुत्ति अलाघवता, दुल्लभ सेजा य वोच्छेदो ॥ ३५४० ॥ तीर्थकरैः प्रतिकुष्टः - निषिद्धः शय्यातर पिण्डोऽतस्तं गृह्णता तेषामाज्ञा न कृता भवति । “अन्नाय” त्ति 'अज्ञातोन्छम् ' आसन्ननिवासवशाद् ज्ञातस्वरूपतया न शुध्यति । प्रत्यासन्नतया तत्रैव पुनः पुनः भैक्ष-पानादिनिमित्तं प्रविशत उद्गमोऽपि न शुध्यति । 'अविमुक्तिर्नाम ' स्वाध्यायश्रवणादिना आवर्जितः शय्यातरो दुग्ध-दध्यादि प्रणीतद्रव्यं ददाति, तग्रहण लोलुपतया
गृहं न विमुञ्चति । 'अलाघवता तु' विशिष्टाहारलाभेन उपचितगल- कपोलतया शरीरलाघवं 10 प्रचुरवस्त्रादिलाभेन उपकरणलाघवं च न भवेत् । दुर्लभा च शय्या भवति, येन किल शय्या दत्ता तेनाहाराद्यपि देयमिति भयाद् भूयः शय्यामगारिणो न प्रयच्छन्तीति भावः । ' व्यवच्छेदश्व' विनाशः शय्यायाः क्रियेत, अथवा भक्त-पानादिप्रतिषेध इह व्यवच्छेदशब्देनोच्यते । एर्षं निर्युक्तिगाथासमासार्थः ॥ ३५४० ॥ अथैनामेव प्रतिपदं विवृणोति
5
15
९८६
सनिर्युक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ सागारिक० सूत्रम् १३
परं रजोहरणध्वजो दृश्यते इति कृत्वा लिङ्गस्थस्यापि शय्यातरः परिह्रियते ॥ ३५३९ ॥ अथ 'के दोषाः ?' इति द्वारमाह
-
पूर्वस्तीर्थकरः - ऋषभखामी पश्चिमः -श्रीमन्महावीरः एतद्वजैरजितादिभिर्मध्यमजिनवरैर्विदेहजैश्च तीर्थकरैराधाकर्मापि 'लेशेन' सूत्रादेशतः 'भुक्तं ' भोक्तुमनुज्ञातमिति भावः, 'न च' नैव सागारिकस्य पिण्डः । इयमत्र भावना - मध्यमतीर्थकृतां - विदेर्हेतीर्थकृतां . च ये साधवस्तेषां यस्यैव योग्यमाधाकर्म कृतं तस्यैव न कल्पते शेषाणां तु कल्पते इति तैराधाकर्मभोजनमपि 20 कथञ्चदनुज्ञातम्, न पुनः शय्यातरपिण्डः,
सेज्जारपिंडम्मी, चाउज्जामे य पुरिसजिट्टे य ।
किइकम्मस्स य करणे, चत्तारि अवट्ठिया कप्पा ॥ ( पञ्चाश० १७ - १० ) इति वचनात् ॥ ३५४१ ॥ अथाज्ञाद्वारमज्ञातोञ्छद्वारं चाह -
25
पुर- पच्छिम जेहिं, अवि कम्मं जिणवरेहिं लेसेणं ।
भुत्तं विदेहहि य, ण य सागरियस्स पिंडो उ ।। ३५४१ ॥
सव्वेसि तेसि आणा, तप्परिहारीण गेण्हता ण कता ।
अण्णाउंछं न जुञ्जति, जहिं ठितो गेव्हतो तत्थ ।। ३५४२ ।। सर्वेषामपि 'तेषां' तीर्थकृतां 'तत्परिहारिणां' शय्यातर पिण्डप्रतिषेध कारिणामाज्ञा तत्पिण्डं गृह्णता न कृता भवति । तथा यत्रैव गृहे स्थितस्तत्रैव भिक्षां गृह्णतोऽज्ञातोञ्छं 'न युज्यते' न घटते, न शुध्यतीत्यर्थः, अज्ञातस्य - अविदितस्य यद् उञ्छं - भैक्षग्रहणं तदज्ञातोञ्छमिति व्युत्पत्तेः ॥ ३५४२ ॥ - उगमाशुद्धिद्वारमाह- -Do
30
बाहुल्ला गच्छस्स उ, पढमालिय- पाणगादिकजेसु ।
४
१ 'जा विउच्छेदो ताभा० ॥ २ 'नकादि भा० कां० ॥ ३°ष सङ्ग्रहगा' भा० ॥ एतदन्तर्गतः पाठः भा० कां० एव वर्त्तते ॥ ५ एतदन्तर्गतमवतरणं भा० नास्ति ॥ ६ अतः सर्वे' भा० ॥ ७एतदन्तर्गतमवतरणं भा० नास्ति ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org