SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 507
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४४६ जैनदर्शन में कारण-कार्य व्यवस्था : एक समन्वयात्मक दृष्टिकोण २३२. विशेषावश्यक भाष्य श्लोक १६११ २३३. "सौम्य! मा मंस्थास्त्वम्, यतो मम तावत् प्रत्यक्षमेव कर्म, तवाप्यनुमानं साधनं यस्य तदनुमानसाधनं वर्तते तत् कर्म, न पुनः सर्वप्रमाणगोचरातीतम्। यस्य, किम्? इत्याह- 'अणुभूइमयं फलं जस्स त्ति सुख-दुःखानामनुभूतिरनुभवनं तन्मयं तदात्मकं फलं यस्य शुभाऽशुभकर्मण इति। अनेन चेदमनुमानं सूचितम्अस्ति सुख-दुःखानुभवस्य हेतुः, कार्यत्वात्, अंकुरस्येवेति। -विशेषावश्यक भाष्य १६११ की टीका। २३४. विशेषावश्यक भाष्य, श्लोक १६१२ २३५. "स्याद् मतिः- प्रक्चन्दनाऽङ्गनादयः सुखस्य हेतवः, दुःखस्य त्वहि-विष कण्टकादयः, इति दृष्ट एव सुख-दुःखयोर्हेतुरस्ति, किमदृष्टस्य कर्मणस्तद्धेतुत्वकल्पनेन?" -विशेषावश्यक भाष्य, १६१२ की टीका २३६. विशेषावश्यक भाष्य, श्लोक १६१३ २३७. “बालसरीरं देहतरपुव्वं इंदियाइमत्ताओ। जह बालदेहपुव्वो जुवदेहो, पुव्वमिह कम्म।" टीका- न चाशरीरिणो नियतगर्भ-देश-स्थानप्राप्तिपूर्वकः शरीरग्रहो युज्यते, नियामककारणाभावात्। नापि स्वभावो नियामक; तस्य निराकरिष्यमाणत्वात्। यच्चेह बालशरीरस्य पूर्व शरीरान्तरं तत् 'कर्म' इति मन्तव्यम्-कार्मणं शरीरमित्यर्थः। -विशेषावश्यक भाष्य श्लोक १६१४, और उसकी टीका २३८. विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १६१५ की मलधारिहेमचन्द्रकृतवृत्ति। भाष्य की गाथा इस प्रकार है किरियाफलभावो दाणाईणं फलं किसी एव्व। तं चिय दाणाइफलं मणप्पसायाई जई बुद्धी। २३९. "अनैकान्तिकोऽयं हेतुः चेतनारब्धानामपि कासांचित् कृष्यादिक्रियाणां निष्फलत्वदर्शनात्।" -विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १६१५ की वृत्ति २४०. "तदयुक्तम्, फलवत्त्वाभिप्रायेणैव तदारम्भात्। यच्च क्वचिद् निष्फलत्वमपि दृश्यते तत्सम्यग्ज्ञानाद्यभावेन सामग्रीवैकल्याद् द्रष्टव्यम्।" -विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १६१५ का टीका २४१. "कृष्यादिक्रिया दृष्टधान्याद्यवाप्तिफला दृष्टाः, अतो दानादिक्रियाणामपि दृष्टमेव मनः प्रसादादिकं फलं भविष्यति, किमदृष्टकर्मलक्षणफलसाधनेन? तत इष्टविरुद्धसाधनाद् विरुद्धोऽयं हेतुः।" -विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १६१६ की टीका Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002509
Book TitleJain Darshan me Karan Karya Vyavastha Ek Samanvayatmak Drushtikon
Original Sutra AuthorN/A
AuthorShweta Jain
PublisherParshwanath Shodhpith Varanasi
Publication Year2007
Total Pages718
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy