________________
देवीपुराणम्
२१५ एवं विधि समाश्रित्य पूजयेल्लभतो' फलम् । हेम पात्रेण सर्वाणि लभते च हितान् मुने ॥१५॥ अयं दत्वा तु रौप्येग प्रायु राज्य सुतॉल्लभेत् । ताम्र पात्रेण सौभाग्यं धर्म मृन्मय सम्भवैः।१६। वाक्षपात्राणि पात्राणि नैष्ठिकादिषु कारयेत् । शैलानि क्रूर जातीनां रक्तादि सर्वकामिकम् ॥१७॥ धातूत्तमानि पात्रागि नृपराष्ट्र विवृद्धयै । पुसीस कलौ हानिरन्य जातिषु कारयेत् ॥१८॥ विवाह यज्ञ श्राद्धेषु प्रतिष्ठासु विशेषतः । पात्राणाञ्चादरः कार्यः पात्राण्येवोत्तमानि च ॥१६॥ पात्रेषु पृथिवी दुग्धा सुधा पात्रेषु धार्यते । वेदशः सोमं क्रतुर्यज्ञाः पात्राग्येव विदुर्बुधाः ॥२०॥ बलि होम क्रियादीनि बिना पात्रे न सिध्यति । तस्माद् यज्ञाङ्गमेवाहुः पात्रञ्चाग्नं महामुने ॥२१॥ यो यस्य प्रायुधः प्रोक्तस्तस्य तल्लाञ्छनं भवेत् । वाहन ध्वजच्छत्रेषु लाञ्छनं परिकल्पयेत् ॥२२॥ षट्त्रिंशदङ गुलं पात्रञ्चोत्तमं परिकीतितम् । रस अङ्ग लकीनन्तु न पात्रं कारयेत् क्वचित् ।२३। नाना विचित्र रूपागि पुण्डरीकाकृतीनि च । शङ ख नीलोत्पलाकारान् पात्राणि परिकल्पयेत् ॥२४॥ विना पात्राणि यः कुर्यात् प्रतिष्ठां याज्ञिको क्रियाम् । विफला भवते सर्वा वाहनाद्धि धनापहा ।२५॥ बलिहोने तु दुभिक्षं गन्धहीने अभोग्यता । धूपहीने च उद्वेगं वस्त्रहीने धनक्षयम् ॥२६॥ रत्नहीने हरेद्भा- पताकै ईण्डनायकम् । छत्र होने हरेच्छत्रं विताने मकरं भवेत् ॥२७॥ वेदीहीने तु चालं स्यान्नगरस्य पुरस्य च । कलसै बन्धु नाराश्च भवति' मुनिसत्तम ॥२८॥ तोरणानामभावे तु हरेज्जातोश्च वान्धवान् । स्त्र वि कुण्डविहीनं तु यज्ञं लुप्यन्ति राक्षसाः।२६। रजोहीनं१५ तु दौर्भाग्यं प्राप्नुयात् कारक'६ सदा । दक्षिणा रहिते सव्वं भवते अविचारणात् ॥३०॥ मन्त्र विद्या विहीनन्तु सम्पूर्णमपि नश्यति । पात्र मन्त्र समायुक्तं सर्व दोषान् निवारयेत् ॥३१॥
इति श्री देवीपुराणे पात्रविधिर्नाम एकपञ्चाशोऽध्यायः ॥
१. पूजयन् लभतो फलं क ग। २. पात्राणि क ग। ३. ग्राह क ग । ।. ४. रतादि क। . . ५. अतजाकिषु क । ६. चायुध क ग ।
७. पक्ती न सन्ति क पुस्तके । ८. रत्वादि रचितां कुस्तकांची मूल सुसंचितान् । यथा शोभा यथा लाभं पात्राणि रिकल्पये क । ६. पात्रेण क ।
१० वितासवकं क ग। ११. नाशन्तु क ग। १२. भवते क। १३. हनेतज्ञा क।
१४. लुपति क। १५. रजनीने क।
१६. दारकः क ग।