________________
तृतीयं योगस्थानम्
431
[वा'] सर्वेभ्यः। उदाराग्निसंप्रतापितेभ्यो वा प्रश्रयेभ्यश्च नो बहिर्धा वायुस्कन्धात्पूर्वदक्षिणपश्चिमोत्तरेभ्यो वायुभ्यो यावद्वायुमण्डलेभ्यः। ये देशा [अस्त्यादेस्तारणीया ] [2] वायुगतेन सच्छिद्राः, सुशिराः, सावकाशाः, तस्मादाकाशधातोनिमित्तमुद्गृह्णात्यध्यात्ममब्धातुं, तेजो धातुं वायुधातुमाकाशधातुमधिमुच्यति (ते)। श्रुतचिन्ताधिपतेयेन च परिकल्पितेन [1] एवं विज्ञानधातोनिमित्तमुद्गृह्णाति । चक्षुराध्यात्मिकमायतनमपरिभिन्नं चेद् भवति । रूपमाभासगतं । न च तज्जो मनस्कारः [3] प्रत्युपस्थितो भवति । न तज्जस्य चक्षुर्विज्ञानस्य प्रादुर्भावो भवति। विपर्ययाद्भवति। एवं यावन्मनोधर्मान्मनोविज्ञानं वेदितव्यम् । __एवं निमित्तमुद्गृह्याप्येषां सर्वेषां विज्ञानानामस्मिन् काये च[T]तुर्महाभूतिके बीजं धातुर्गोत्रं प्रकृतिरित्यधिमुच्यते । तान्येतानि चत्वारि महाभूतानि तत्प्रथमतो [अ]ङ्गप्रत्यंगो (गतो) [अ]र्थं विनाप्य [4]धिमुच्यते [i] तत: पश्चात् । सूक्ष्मतरावयव प्रभेदान (r)धिमुच्यते। एवं यावद्गतायनप्रविष्ट[स्तु[टि'] समतया, एवं यावच्छनैः शनैः परमाणुशो[अ]धिमुच्यते। स एकैकमंगावयवप्रमाणपरमाणु
1. Letters added by a separate hand. 2. MS. blurred, letter(s) indistinct and illegible.
