________________
261
द्वितीयं योगस्थानम्
261 अनेकविधमृद्धिविषयमुपदर्शयत्यात्मनि च बहुमानं ज[न]यति । परेषां यथा तेन बहुमानजाताः । श्रोत्रावधानयोगे मनसिकारे आदरजाता भवन्ति । तत्र[]देशना प्रातिहार्येण चित्तचरितं समन्वेष्य अनुशास्तिप्रातिहार्येण यथेन्द्रियं, यथाचरितं, यथावतारं[5]धर्मदेशनां देशयति । प्रतिपक्षे समनुशास्ति । तेनायं प्रातिहार्यत्रयसंगृहीतः परिपूर्णाववादो भवति ।।
तत्र शिक्षा कतमा। आह । तिस्रः शिक्षाः [1] अधिशीलं शिक्षा, अधिचित्तमधिप्रज्ञं शिक्षा ।'
तत्राधिशीलं शिक्षा कतमा । यथापि तच्छीलं
(contd. from p. 260)
हार्याणि प्रतिशब्दयोरादिकर्मभृशार्थत्वात् । प्रतिहतमध्यस्थानं मनांस्येभिः प्रतिहरन्तीति प्रातिहार्याणि वा। AKB, VII.47; cp. Adv., Vs. 523, p. 398 : ऋद्ध्यादेशनाप्रातिहार्ये खलु कुशास्तृभ्यः कपिलोलूकाक्षपादादिभ्यो विनेयजनचित्तमपहृत्य बुद्धे भगवति परमशास्तरि संनियोजयतः । अनुशासनाप्रातिहार्य. मारेभ्योऽपहृत्य सर्वज्ञे मार्गदेशिके प्रवरे प्रतिष्ठापयति ।; for details, see infra, under rddhipada; Vsm., XII.84. sq.; Y. B., III.45; Adv., pp. 398-400 sq., Bodhi.,
p. 40 sq.; GVS, p. 3 sq. 1. cp. K. N., IV, part I, p. 33 sq. : तिस्सो सिक्खा-अधिसीलसिक्खा, अधिचित्तसिक्खा, अधिपआ सिक्खा; D. N., III.172; A. N., I.212-22; M. N., pp. 132, 362-3; Psm., pp. 51, 53, 213, 216, 229; Vsm., I.10; AS, I.55; Dh. Sam., 140
(MSS. I.339): 2. cp. इध भिक्खु सीलवा होति, पातिमोक्खसंवुतो विहरति, आचारगोचरसम्पन्नो,
अणुमत्तेसु भयेसु दस्सावी, समादाय सिक्खति सिक्खापदेसु । खुद्दको सीलक्खन्धो महन्तो सीलक्खन्धो सीलं पतिट्ठा आदिचरणं संयमो संवरो माक्खं पामोक्खं कुसलानं समापत्तिया-अयं अधिसोलसिक्खा। K. N., ibid, loc. cit.; cp. Psm., p. 229 : यो तत्थ संवरट्ठो अयं अधिसील सिक्खा . . . .,
