________________
२८४
क्षीरतरङ्गिण्यां
ष्टौत् पर्यस्तोत् । स्तौतिण्योरेव षण्यभ्यासात् (८।३।६१) षःतुष्टूपति । परिनिविभ्यः सेवः (८।३।७०) इति ष:-परिष्टौति । एतिस्तुशासु (३।१।१०६) इति क्यप्-स्तुत्यः । अप् (द्र० ३।३।५७) -स्तवः प्रेः द्रस्तुनुवः (३।३।२७) घत्र -प्रस्तावः । यज्ञे समिस्तुवः (३।३।३१)-संस्तावः, अन्यत्र संस्तवः । भ्राजभास (३।२।१७७) इति क्विप्--ग्रावस्तुत् । करणे क्तिन् इष्यते' स्तुतिः । दाम्नी (३।२। १८२) इति ष्टन् – स्तोत्रम् । प्रतिस्तुसु (उ० १।१४०) इति मन् - स्तोमः । ण्टुभु स्तम्भे (१।२७८) ऽस्मात् तु स्तोभः श्रौतोऽनर्थकः श्रुतिपूरणः ॥३१॥ - ३७. बूज व्यक्तायां वाचि । अव ईट् (७।३।९३) ब्रवीति । णिश्रन्थिग्रन्थिबजात्मनेपदाकर्मकाणामुपसंख्यानम् (३।१।८६ वा.) इति कर्मकर्तरि यचिणौ न स्तः–ब्र ते कथा स्वयमेव, अवोचत । ब्रुवः पञ्चानामादित पाहो बुवः (३।४।८४)-आह, पाहुः । प्राहिभुवोरीट् प्रतिषेधः (१।११५६ वा०) प्राहस्थः (८।२।३५)-प्रात्थ । ब्रुवो वचिः (२।४।५३)-वक्ता । भव्यगेय (३।४।६८) इति कर्तरिप्रवचनीयश्चैत्रोऽनुवाकस्य। चेलड्ब्रुव (६।३।४३) इति लिङ्गात् कः -ब्राह्मणब्रुवः । क्वसौ (द्र० ३।२।१०७) ऊचिवान् । उपेयिवाननाश्वाननूचानश्च (३।२।१०६) वचिना ग्रहणात् ॥३२॥'
३८. इण् गतौ । एति । एत्येधत्यूठसु (६।१।८६) इति वृद्धिःउपैति । इतः । इणो यण् (६।४।८१)-यन्ति। लिटि-दीर्घ इणः किति (७।४।६६)-ईयुः । एता । एतेलिङि (७।४।२४) उपसर्गाद् ह्रस्व:-समियात् । इणो गा लुङि (२।४।४५), गातिस्था (२।४। ७७) इति सिजलुक, गापोर्ग्रहणेनेपिबत्योहणात् (द्र० २।४।७७
वा०)-अगात्, अगुः । णौ गमिरबोधने (२।४।४६)-गमयति, २५ १. श्रुजिन्तुभ्यः करणे (३।३।६४) इति वात्तिकेनेति शेषः । वात्तिकं च ल्युड्बाधनार्थम् ।
२. साम्नि (गीत्यां) प्रयुज्यमाना मन्त्रबाह्या 'यो हाइ' इत्येवमादयोऽनर्थकाःशब्दाः स्तोभा इत्युच्यन्ते । तत्सामान्यादनार्थकोऽप्ययं स्तोभशब्द: । यदाह
सूत्रलक्षणे-अम्तोभमनवद्यं च सूत्रं सूत्रविदो विदुः (वायु पुराण ५६।१४२) ३० इति । ३. तादृशनिपातनात् वक्तेरनूचान इति भावः ।