________________
५
११४
क्षीरतरङ्गिण्यां
कठिचकिभ्यामोर : ( दश० उ० ८।२६) चकोर: । चक तृप्तौ ( १।१४) इत्यस्य चकते ॥७६१ ॥
५३०. ष्टक स्तक प्रतिघाते । स्तकति । तिष्टकयिषति, तिस्तकयिषति ॥७६२,७६३ ॥
५३१. कखे हसने । कखति । कखयति । एदित्त्वाद् - प्रकखीत् । उणादौ किखिर्लोमशः ' ॥७६४॥
५३२. रगे शङ्कायाम् । रगति । अरगीत् । रगडस्ताल: ।।७६५|| ५३३. लगे सङ्गे । लगति । लगयति । अलगीत् । क्षुब्धस्वान्त । ध्वान्तलग्न । ( ७।२।१८ ) इति सक्ते लग्नः साधुः, लगितोऽन्यः ॥ ७६६
५३४. ह्रगे लगे ष्ठगे स्थगे संवरणे । संवरणमाच्छादनम् । स्थगति । स्थगयति । तिष्ठगयिषति, तिस्थगयिषति च । षगे स्थगे इति दुर्गः ।।७६७-७७०।।
५३५. कगे नोच्यते । अस्यायमर्थं इति नोच्यतेऽनेकार्थत्वात् । नोच्यत इति योऽथस्तत्रार्थे कगिरित्येके ॥७७१॥
१५
५३६. अक अग कुटिलायां गतौ । प्रकति । प्रगति । पृषोदरादौ न अनस प्रोकं गति हन्तीत्यनोकहो वृक्षः । प्रगति । अग्रम् ॥७७२,
७७३॥
५३७. कण रण गतौ । अनयोर्गत्यर्थयोर्मित्त्वम् । शब्दे तु काणयति
1
॥७७४, ७७५ ।।
१. येषां विकल्पेन षत्वं विधीयते येषां च प्रत्ययान्तरे प्रतिषिध्यते ते द्विविधा धातवो भवितुमर्हन्ति । इह ५३४ सूत्रे ष्ठगे स्थगे धातू अपि द्रष्टव्यो ।
8
२. पञ्चपाद्यां दशपाद्यां च 'किखि' पदं न व्युत्पाद्यते । भोजीयोणादौ ''किखिर्लोमशी' (स० क० २।१।१६६ ) हैमोणादौ किखिलमासका' ( सू० ६२६) इत्युक्तम् । हरदत्त स्तु 'अपचितपरिमाणः शृगालः किखी' इत्युक्तवान् २५ ( पदमज्जरी २|१|६ ) | ३. न्यायसंग्रहे (पृष्ठ १२३) 'अयं मौन इत्येके । * यथा कर्गात न वक्तीत्यर्थः । सर्वत्रियास्वित्यन्ये... इति व्याख्यायते । काशकृत्स्त्रीये धातुपाठे 'कगे गतौ पठ्यते ( पृष्ठ १०० ) ।
४. 'आकम्' पाठा० । लिविशेन 'ओकं' इति शुद्धः पाठान्तरे न्यस्तः । ५. द्र० भोजीयम् 'अनेरोकह:' (स० क० २।३।१८५६) सूत्रम्, हैं मोणा३० दिसूत्रं (५६५) च ।