SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 65
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ विसुद्धिमग्गो सक्कादीनं पि वा आहवनं अरहती ति आहवनीयो। यो चायं ब्राह्मणानं आहवनीयो नाम अग्गि, यत्थ हुतं महप्फलं ति तेसं लद्धि। सचे हुतस्स महप्फलताय आहवनीयो, सङ्घो व आहवनीयो। सङ्के हुतं हि महप्फलं होति। यथाह "यो च वस्ससतं जन्तु अग्गिं परिचरे वने। एकं च भावितत्तानं मूहुत्तमपि पूजये। सा येव पूजना सेय्यो यं च वस्ससतं हुतं"॥ (ध०प०, १०७गा०) तदेतं निकायन्तरे आहवनीयो ति पदं इध आहुनेय्यो ति इमिना पदेन अत्थतो एकं, ब्यञ्जनतो पनेत्थ किञ्चिमत्तमेव नानं। इति आहुनेय्यो। ३३. पाहुनेय्यो ति। एत्थ पन पाहुनं वुच्चति दिसाविदिसतो आगतानं पियमनापानं तिमित्तानं अत्थाय सक्कारेन पटियत्तं आगन्तुकदानं। तं पि ठपेत्वा ते तथारूपे पाहुनके सङ्घस्सेव दातुं युत्तं । सङ्घो व तं पटिग्गहेतुं युत्तो। सङ्घसदिसो हि पाहुनको नत्थि। तथा हेस एकबुद्धन्तरे च दिस्सति, अब्बोकिण्णं च पियमनापत्तकरेहि धम्मेहि समन्नागतो ति। एवं पाहुनमस्स दातुं युत्तं, पाहुनं च पटिग्गहेतुं युत्तो ति पाहुनेय्यो। येसं पन पाहवनीयो ति पाळि, तेसं यस्मा सङ्घो पुब्बकारं अरहति, तस्मा सब्बपठमं आनेत्वा एत्थ हुनितब्बं ति पाहवनीयो। सब्बप्पकारेन वा आवहनं अरहती ति पाहवनीयो। स्वायमिध तेनेव अत्थेन पाहुनेय्यो ति वुच्चति। शक्र आदि के द्वारा भी लाकर दिये जाने योग्य है, अतः आह्वनीय है। और यह जो ब्राह्मणों की तथाकथित आहवनीय अग्नि है, उसमें देने (हवन करने) से महान् फल होता है, ऐसा उनका विश्वास है; किन्तु यदि दान के महाफलदायी होने से कोई आहवनीय हो, तो सङ्घ ही आहवनीय है, सङ्घ को दिया हुआ ही महाफलदायी होता है। जैसा कि कहा है "यदि कोई प्राणी सौ वर्ष तक वन में अग्निपूजन करे और एक भी ऐसे व्यक्ति की पूजा करे जिसने साधना का अभ्यास किया हो, तो वैसी पूजा ही उसके सौ वर्ष के हवन से श्रेष्ठ है"॥ अन्य निकायों के आह्वनीय' तथा यहाँ प्रयुक्त 'आहुनेय्य' पदों का अर्थ एक ही है, किन्तु व्यञ्जन (शब्द) का ही कुछ अन्तर है। इस प्रकार आहुनेय्य है। ___३३. पाहुनेय्य-इधर-उधर से आये हुए, प्रिय सभी सम्बन्धियों-मित्रों के लिए आदर के साथ तैयार किये गये, आगन्तुकों को दिये जाने वाले दान को 'पाहुन' कहते हैं। उस (सगेसम्बन्धी आदि के लिये दान) को भी छोड़कर, उन वैसे दानों को सङ्घ को ही देना उपयुक्त है। सङ्घ ही उसे लेने योग्य है। सङ्घ जैसा दान का पात्र (=पाहुनक) कोई नहीं है। यही ऐसा है जो कि एक बुद्धान्तर के बाद भी (विकारों से) अमिश्रित रूप में, तथा प्रिय लगने वाले धर्मों से युक्त है। यों, इसे ही पाहुन देना उपयुक्त है और यही पाहुन लेने योग्य है; अतः ‘पाहुनेय्य' १. हुतं ति । दिन। २. निकायन्तरे ति। सब्बत्थिकवादिनिकाये।
SR No.002429
Book TitleVisuddhimaggo Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorDwarikadas Shastri, Tapasya Upadhyay
PublisherBauddh Bharti
Publication Year2002
Total Pages386
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy