________________
योगशास्त्रे
एकः पापात् पतति नरके याति पुण्यात् स्वरेक: पुण्यापुण्यप्रचयविगमाद मोक्षमेकः प्रयाति । एवं ज्ञात्वा चिरमवितथां निर्ममत्वस्य हेतोरेकत्वाख्यामवहितधियो भावनां भावयन्तु ॥ १० ॥
॥ एकत्वभावना ॥ ६८ ॥
८३८
अथान्यत्वभावनामाह
यत्रान्यत्वं शरीरस्य वैसदृश्याच्छरीरिणः । धनबन्धुसहायानां तत्रान्यत्वं न दुर्वचम् ॥ ७० ॥
यत्रेति प्रक्रमार्थमव्ययम् । अन्यत्वं भेदः शरीरस्य कायस्य । कस्मादु भेदः ? शरोरिण आत्मनः सकाशात् । कुतो हेतोः ? । वैसदृश्यात् । प्रतोतमेव हि वैसदृश्यं शरीरशरीरिणोर्मूर्त त्वा मूर्तत्वाभ्याम्, अचेतनत्वचेतनत्वाभ्याम्, अनित्यत्वनित्यत्वाभ्याम् भवान्तरेष्वगमनगमनाभ्यां च । तत्रेति प्रक्रमोपसंहारे, शरीरिणः सकाशादन्यत्वं न दुर्वचं न दुर्भणम् । केषाम् ? धनबन्धुसहायानां धनानां धनधान्यादिभेदैर्नवविधानाम्, बन्धूनां मातृ पिटपुत्रादीनाम्, सहायानां सुहृत्-सेवक- पत्त्यादीनाम् । अयमर्थ:यो जीवात् शरीरस्योपपत्त्या भेदं ग्राहितः स धनादिभ्यो भेदं ग्राहयितुं शक एवेति ॥ ७० ॥
न केवलमन्यत्वभावनाया निर्ममत्वमेव फलम्, किन्तु तत्फलान्तरमप्यस्ति, तदेवाह -
--
