SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 154
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ श्लीपदचिकित्सा | १४१ निम्बादिकाथ - नीम की छाल, गिलोय, मोथा, कुटकी, अडूसाछाल, धन्वयास (दुरालभा, धमासा), चिरायता, पित्तपापड़ा, पटोलपत्र, त्रिफला; मिलित २ तोले । काथार्थ जल ३२ तोले । अवशिष्ट क्वाथ ८ तोले । यह क्वाथ पक्क विस्फोटक रोग में अत्यन्त हितकर है ॥ १८५ ॥ इति आयुर्वेदाचार्य श्रीजयदेव विद्यालंकार विरचितायां परिमलाख्यायां चिकित्साकलिकाव्याख्यायां विस्फोट चिकित्सा समाप्ता । -::-- अथ श्लीपद चिकित्सा । विस्फोटक चिकित्सानन्तरं यथोद्देशं श्लीपदचिकित्सतमाह - विश्वौषधं वा कथितं गुडूचींमृतां सुराह्वाक्कथनं पिबेद्वा । समाक्षिकं श्लीपदरोगवान् यः सिद्धार्थकास्तस्य हिताः प्रलेपे ।। १८६ ।। लीपदरोगो विद्यते यस्यासौ श्लीपदरोगवान् यः स विश्वौषधं कथितं शृतशीतं समाक्षिकं पिबेत् । विश्वौषधं शुण्ठी । गुडूचीं वा शृतशीतां समाक्षिकां पिबेत् । सुराह्वं देवदारुस्तस्य कथनं श्रुतशीतं समाक्षिकं पिबेत् । एतत्त्रयो योगाः । कदाचित् विश्वौषधगुडूचीसुराह्न - यैस्त्रिभिरप्येको योगश्चतुर्थस्तस्य च श्लीपदरोगिणः सिद्धार्थाः सर्षपाः प्रलेपे विहिता इति ॥ १८६ ॥ इति श्लीपदचिकित्सा समाप्ता । शुण्ठीक्काथ, गुडूचीकाथ ( गिलोय का क्वाथ ) अथवा देवदारुकाथ में मधु का प्रक्षेप देकर क्रमशः कफज, पित्तज तथा वातज श्लीपद रोग में पीना चाहिये । श्रीपद रोग में पार्थ श्वेतसरसों का प्रयोग हितकर है ॥ १८६ ॥ इति आयुर्वेदाचार्य श्रीजयदेव विद्यालंकार विरचितायां परिमलाख्यायां चिकित्साकलिकाव्याख्यायां श्लीपद चिकित्सा समाप्ता । -:०:
SR No.002391
Book TitleChikitsa Kalika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNarendranath Mtra
PublisherMitra Ayurvedic Pharmacy
Publication Year
Total Pages274
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy