Page Text
________________
[तद्धितप्र. ] टीकाद्वयोपेता।
(३४१) (तत्वदी०) हास्तिनमिति ॥ हस्ती प्रमाणमस्येति विग्रहः । नो वेत्यत्र वेत्यरस्य व्यवस्थितत्वाट्टिलोपादि न॥
( वत्वन्तात्स्वार्थे द्वयसमात्रटौ ) तावद्दयसम् । तावन्मात्रम् ॥ (सुबोधिनी )-वत्वन्तात्स्वार्थे ॥ द्वयसट्मात्रटौ ॥ वतुप्रत्ययान्तात्मकृत्यर्थे एतौ स्तः ॥ तावदेव तावद्दयसम् ॥
(द्वयोर्बहूनां चैकस्य निर्धारण किमादिभ्यो डतरडतमौ ) भवतोः काण्वः कतरः । भवतां तान्त्रिकः कतमः । भवतोर्यवरस्ताकिकस्ततर उद्गृह्णातु ॥
( सुबोधिनी)-द्वयोर्बहूनां चैकस्य निर्धारणे किमादिभ्यो डतरडतमौ ॥ किम्यत्तदेकेभ्यो द्वयोर्मध्ये एकस्य निर्धारणे डतरः। बहूनां मध्ये एकस्य निर्धारणे डतमश्च स्यात् ॥ द्वयोर्बहूनामिति निर्धारणे षष्ठी । निर्यिमाणवाचिभ्य एवैतावभिधानस्वभावात् ॥ कतरः काण्व इति जात्या निर्धारणम् ॥ तन्त्रमधीते वेत्ति वा तान्त्रिक कतम इति गुणेन निरिणम् ॥ तर्कमधीते वेत्ति वा तार्किको यतर इति गुणेन निर्दारणम् । ततरस्तकमुद्गृहातु ॥ कतरोऽध्यापक इति क्रियया निरिणम् ॥ कतरो देवदत्त इति संज्ञया निर्धारणम् ॥ एवं यतमः ततमः । अनयोरेकतरो मैत्रः । एषामेकतमः ॥ पक्षे किम्शब्दस्य कः । यच्छब्दस्य यः । तदशब्दस्य सः। आख्याताव्ययेत्यकप्रत्यये तु किमः कः । यकः। सकः । कक इति तु नोक्तमकसहितस्यापि किमो भाष्ये कादेशविधातात् ॥
(तत्त्वदी०)-द्वयोरित्यादि ॥ द्वयोर्मध्ये एकस्य निर्धारणे डतरः । बहूनां मध्ये एकस्य निर्धारणे डतम इत्यर्थः ॥ कतर इति ॥ डित्त्वाहिलोपः ॥
(संख्येयविशेषावधारणे देस्तीयः) द्वयोः पूरणो द्वितीयः ।। ( सुबोधिनी )-संख्येयविशेषावधारणे द्वेस्तीयः ॥ संख्यातुं योग्यः संख्येयः । विशेषेणावधारणं विशेषावधारणम् । संख्येयस्य विशेषावधारणं संख्येयविशेषावधारणं तस्मिन्नर्थे दिशब्दात्तीयप्रत्ययः स्यात् ॥ पूरणे इत्यधिकारोऽयम् ॥
(तत्त्वदी०)-संख्येयेति ॥ संख्यातुम, संख्येयम् । तस्य विशेषस्तत्पूरकस्तस्यावधारणे इत्यर्थः ॥
(वेस्तृ च) तृतीयः॥
| SR No. | 002369 |
| Book Title | Siddhant Chandrika Purvarddham |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsharma Pandit |
| Publisher | Kshemraj Krishnadas |
| Publication Year | 1800 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |