Page Text
________________
( ३३८ ) सिद्धान्तचन्द्रिका। [तद्धितप्र० ] ईयसौ टिलोपे उदित्त्वान्नुम् । 'न्सम्महतः' इति दीर्घः । सिलोपसंयोगान्तलोपौ । लघीयान् ॥ लघिष्ठः । इष्टः॥ - (गुर्वादेरिष्ठेमेयःसु गरादिष्टयलोपश्च ) गुरोर्भावो गरिमा । अतिशयेन गुरुर्गरिष्ठः गरीयान् ॥ प्रियस्य भावः प्रेमा । अतिशयेन प्रियः प्रेष्ठः प्रेयान् ॥ अतिशयेन स्थूलः स्थविष्ठः स्थवीयान् ॥ अतिशयेन प्रशस्यः श्रेष्ठः श्रेयान् ॥ दीर्घः द्राधिष्ठः द्राधीयान् ॥ स्थिरः स्थेष्ठः स्थेयान् ॥ स्फिरः स्फेष्ठः स्फेयान् ॥ उरुः वरिष्ठः वरीयान् ॥ बहुलः बहिष्ठः बहीयान् ॥ वृद्धः वर्षिष्ठः वर्षीयान् ॥ तृपः त्रपिष्ठः पीयान् ॥ वृन्दारकः वृन्दिष्ठः वृन्दीयान् ॥ दूरः दविष्ठः । दवीयान् ॥ युवा यविष्ठः यवीयान् ॥
(सुबोधिनी)-गुर्वादेरिष्ठेमेयःसु गरादिष्टयलोपश्च ॥ गुरु १ प्रिय २ स्थूल ३ प्रशस्य ४ दीर्घ ५ स्थिर ६ स्फिर ७ गुरु ८ बहुल ९ वृद्ध १० तृप ११ वृन्दारक १२ दूर १३ युवन् १४ अल्प १५ ह्रस्व १६ क्षिप्र १७ क्षुद्र१८ अन्तिक १९ बाढ २० गुर्वादयः। गर रान्तः । प्र अदन्तः । स्था ओदन्तः। श्र अदन्तः। द्राघ अदन्तः। स्थ अदन्तः। स्फ अदन्तः । वर् रान्तः । बंह अदन्तः। वर्ष षान्तः। त्र पान्तः। वृन्द अदन्तः।दो ओदन्तः । यो ओदन्तः । अल्प पान्तः। हम सान्तः। क्षेप पान्तः । क्षोद्दान्तः । नेद अदन्तः । साध अदन्तः। एते गरादयः ॥ एषामेकस्वराणां टिलोपो यस्य लोप इत्यलापश्च न । द्विस्वराणां तु यस्य लोप इत्यलोपो भवत्येव ॥ गरिमा । इमन् । गरिष्ठः । इष्ठः। गरीयान् । ईयसुः । स्त्रियां तुष्टवित इतीप् । गरीयसी ॥ प्रेमा । इमन् । प्रेष्ठः । इष्ठः । प्रेयान् । ईयसुः ॥ स्थविष्ठः। इष्ठः। स्थवीयान् । ईयसुः॥ श्रेष्ठः । इष्ठः । श्रेयान् । ईयसुः ॥ द्राविष्ठः । यस्य लोप इत्यलोपः । इष्ठः । द्राधीयान् । ईयसुः॥ स्थेष्ठः । इष्ठः । स्थेयान् । ईयसुः ॥ आतशयेन स्फिरः 'भूर्यदभ्रं पुरु स्फिग्म्' इति हैमः॥ स्फेष्ठः । इष्ठः । स्फेयान् । ईयसुः॥ अतिशयेन उरुः। वरिष्ठः । इष्ठः । वरीयान् । ईयसुः ॥ अतिशयन बहुलः। यस्येत्या लोपः । बंहिष्ठः । इष्ठः । बहीयान् । ईयसुः ॥ अतिशयेन वृद्धः वर्षिष्ठः । इष्ठः । वर्षोंयान् । ईयसुः। अतिशयेन तृपः पुरोडाशः तृपं दुःखं त्रपिष्ठः । इष्ठः । त्रपीयान् । ईयसुः॥ अतिशयेन वृन्दाकः। वृन्दारको रूापमुख्यो' इत्यमरः । यस्येत्यलोपः। वृन्दिष्ठः । इष्ठः । वृन्दीयान् । ईयः ॥ अतिशन दूरः दविष्ठः । इष्ठः । दवीयान्। ईयसुः ॥ अतिशयेन युवा यविष्ठः । इष्ठः । यवीयान् । ईयसुः ॥
| SR No. | 002369 |
| Book Title | Siddhant Chandrika Purvarddham |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsharma Pandit |
| Publisher | Kshemraj Krishnadas |
| Publication Year | 1800 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |