________________
(३२४)
- सिद्धान्तचन्द्रिका। [तद्धितप्र० ] (सुबोधिनी)-यवादेन ॥ यवादेर्गणान्मतुरेव स्यात् वत्विनौ न॥ यवा अस्यास्मिन् वा सन्ति यवमान् ॥ भूमिरस्यास्मिन्वा स्ति भूमिमान् ॥ (तत्त्वदी० )-यवादेर्नेति ॥णितो वेत्यस्य व्यवस्थितस्य मण्डकप्लुत्याऽनुवर्तनान्नेत्यर्थः।।
(तडिदादिभ्यश्च ) तडित्वान् । विद्युत्वान् । मायी । मायिकः । वीही । बीहिकः ॥
(सुबोधिनी)-तडिदादिभ्यश्च ॥ एभ्यो वतुइकइन्प्रत्ययाः स्युः अस्त्यर्थे । तडिदस्यास्मिन् वास्ति तडित्वान् ॥ विद्युदस्यास्मिन् वाऽस्ति विद्युत्वान् ॥ मायाऽस्यास्मिन् वाऽस्ति मायी। इन् ॥ मायिकः इकः ॥ ब्रीहयोऽस्यास्मिन् वा सन्ति बीही । इन् व्रीहिकः । इकः ॥ - (तत्त्वदी०) तडित्वानिति ॥ अपदान्तत्वान्न दत्वम् ॥ । (लोमपामपिच्छादिभ्यः शनेलाः ) लोमशः । गिरिशः। पामनः । द्रुणः । अङ्गना । . (सुबोधिनी )--लोमपामपिच्छादिभ्यः शनेलाः ॥ लोमादिभ्यः शः, पामादिभ्यो नः, पिच्छादिभ्य इलः स्यादस्त्यर्थे ॥ लोमान्यस्यास्मिन्वा सन्ति लोमशः। लोमवान् । वतुः ॥ गिरिरस्याऽस्मिन् वाऽस्ति गिरिशः ॥ पामास्यास्मिन्वास्ति पामनः । नानो नो लोपशधाविति नलोपः शाकीपलालीदगुणां ह्रस्वत्वं च नप्रत्यये । एषां हस्वः। महच्छाकमिति शाकी । ईप् । तद्वत् शाकिनम् । महत्पलालं पलाली । तद्वत् पलालिनम् ॥ दद्रुस्त्वग्रोगविशेषः दुरस्यास्मिन्वास्ति दद्रुणः । णत्वम् ॥ अङ्गमस्या अस्यां वाऽस्ति अङ्गना ॥ (तत्त्वदी०)-लोमपामपिच्छादिभ्यः शनेला इति ॥ यथासंख्यं बोध्यम् । (लक्ष्म्या अच) लक्ष्मणः ॥ (सुबोधिनी)-लक्ष्म्या अच्च ॥ लक्ष्मीशब्दस्याकारान्तादेशः स्यान्नप्रत्यये ॥ लक्ष्मीरस्यास्मिन्वाऽस्ति लक्ष्मणः । णत्वम् ॥ (तत्त्वदी०)-लक्ष्मण इति ॥ लक्ष्मीरस्यास्तीति विग्रहः ॥
(विष्वगित्युत्तरपदलोपश्चाकृतसन्धेः ) विषुणः । पिच्छिलः । तुन्दिलः । फेनिलः॥
(सुबोधिनी)-विष्वगित्युत्तरपदलोपश्चाकृतसन्धेः ॥ विष्वक्शब्दस्योत्तरपदस्य लोपः स्यात् संधावकृते सति नप्रत्यये ॥ विषु साम्येऽव्ययम् । विषु अञ्चतीति