Page Text
________________
[समासप्र०] . टीकाद्वयोपेता।
(२७९) पद् निपात्यते । अप्रत्ययः। प्रोष्ठपदः ॥ प्रसम्भ्यां जानुशब्दस्य जुश्च वा बहुव्रीहौ । प्रगते जानुनी यस्य स प्रजुः संजुः ॥
(ऊर्ध्वाद्वा जुः) ऊर्ध्वजः । ऊर्ध्वजानुः॥ ( सुबोधिनी )-ऊर्ध्वाद्वा जुः॥ अर्ध्वजः। ऊर्ध्वजानुः ॥
(बहुव्रीहौ धनुषोऽनङ् ) अधिज्यधन्वा । शाङ्ग धनुरस्य शार्ङ्गधन्वा । उद्गन्धिः । सुगन्धिः । पूतिगन्धिः। सुरभिगन्धिः । द्विदन् । चतुर्दन् । अमुमश्चतीति अमुमुयङ् । अदमुयङ् । अदयङ् । कौमुदगन्ध्यायाः पुत्रः कौमुदगन्धीपुत्रः। कौमुदगन्धीपतिः । समान ज्योतिरस्य सज्योतिः ॥ सनाभिः। सनामा । सवयाः। सब्रह्मचारी । सतीर्थ्यः । क्षीरोदः । सुरोदः । लवणोदः । शुद्धोदः । पृषोदरः । वारिवाहको बलाहकः । गूढोत्मा । दक्षिणतीरम् । दक्षिणतारम् । इत्यादि ॥
(सुबोधिनी )-बहुव्रीहौ धनुषोऽनङ् ॥ धनुरन्तस्य बहुव्रीहेरनङ् संज्ञायां च वा ॥ शृङ्गस्य विकारः शाङ्गम् अण । शाङ्ग धनुरस्येति शाङ्गधन्वा ॥ संज्ञायां तु शतधन्वा । शतधनुः ॥ उत्पूतिमुसुरभिभ्यः गुणवाचिनो गन्धकस्येकागन्तादेशो बहुव्रीहौ । उद्गन्धिः । पूतिगन्धिः । सुगन्धिः । सुरभिगन्धिः ॥ गुणवाचिन इति किम् । शोभना गन्धा द्रव्याण्यस्य सुगन्ध आपणिकः ॥ अल्पवाचिनो गन्धस्येत्वं बहुव्रीहौ । सूपस्य गन्धा लेशो यस्मिन् तत् सूपगन्धि भोजनम् । घृतगन्धि ॥ उपमानाद्गन्धस्येकारान्तादेशः। पद्मस्येव गन्धोऽस्य पद्मगन्धिः ॥ “गन्धस्तु सौरभे नृत्ये गन्धके गर्वलेशयोः । स एव द्रव्यवचनो बहुत्वे पुसि च स्मृतः" इति । दो दन्तावस्येति संख्यासुपूर्वस्येति दतृ द्विदन् ॥ चतुर्दन् ॥ अमुमश्चतीति अदम् अच् इति स्थिते । विष्वगिति टेरद्रिः। अदद्रि अच् इत्यत्र यत्वम् । अदसोऽसेर्दादु दो म इत्यनेन दाभ्यां परयोः रकाराकारयोरुकारौ दकारयोश्च मकारौ । अमुमुयङ् । अन्त्यबाधेश्त्यसदेशस्यादेश इति वदतां मते परदकाररकारस्यैव मुत्वम् । अदमुयङ् ॥ त्यदायत्वे एव मुत्वं नान्यत्रेति पक्षे अदव्यङ् ॥ कुमुदस्येव गन्धो यस्येति उपमानाद्गन्धस्येतीकारादेश इति कुमुद्गन्धिः । कुमुदगन्धरपत्यं स्त्री कौमुदगन्ध्या । अपत्ये ण्यः। कौमुदगन्ध्यायाः पुत्र इति कौमुदगन्ध्यायाः पतिरिति या इत्यस्य स्थाने ईत्वं निपात्यते । कौमुदगन्धीपुत्रः कौमुदगन्धीपतिः ॥ समान ज्योतिरस्यति । ज्योतिर्जनपदरात्रिनाभिनामगोत्ररूपस्थानवर्णवयोवचनबन्धुतीर्थ्यब्रह्मचारिषु । समानस्य सः। सज्योतिः । सनाभिः । सनामा । सदयाः । ब्रह्मवेदः तदध्ययनार्थ व्रतमपि
| SR No. | 002369 |
| Book Title | Siddhant Chandrika Purvarddham |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsharma Pandit |
| Publisher | Kshemraj Krishnadas |
| Publication Year | 1800 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |