Page Text
________________
[ युष्मदस्मत्प्रक्रिया ] टीकाद्वयोपेता ।
(१६३) (तत्त्वदी०)-भ्यस् इभ्यमिति ॥ भ्यस इभ्यमिति च्छेदः। नन्वत्र शकारो न श्रवणार्थः। युष्मभ्यमित्यत्राश्रुतेः । सर्वादेशार्थोऽपि न, भ्यमोऽनेकाक्षरादेशत्वादेव तत्सिद्धेरित्याशयेनाहशकार इत्यादि ॥ सर्वैत्वादि व्यावृत्त्यर्थं कृतस्तद्व्यावृत्त्यनन्तरं नोपादीयते । जलानयनानन्तरं जलार्थघटवत् ॥ चतुर्थीबहुवचनमेवात्र भ्यस्। पञ्चम्यास्तु न, ङसिसाहचर्यात्तस्य तत्रैव ग्रहणात्। __ (उसिभ्यसोः श्तुः) ङसिसाहचर्यात्पञ्चम्या यिस् गृह्यते । त्वत् । मत् । युवान्याम् । आवाश्याम् । युष्मत् । अस्मत् । __ (सुबोधिनी)-ङसिभ्यसोःश्तुः॥ युष्मदस्मद्भ्यां परयोङसिभ्यसोः स्तुरादेशः स्यात् ॥ शित्त्वात्सर्वादेशः । उकार उच्चारणार्थः ॥ अत्र ङसिसाहचर्यात्पञ्चम्या एव भ्यस् गृह्यते । किंच अत्र माधवः । ङसिभ्यसः अः इतुरिति पदच्छेदः यः। ततश्च युष्मदस्मद्भयां उसिभ्यतोः इतुर्भवति युष्मदस्मदोरन्त्यस्या ॥.५। जति तेन ञ्यन्तयोर्युष्मास्मोर्युषत् असत् । अयमेवाकारो भ्यम् इभ्यम् सामाकमित्यत्राप्यनुवर्तते । तेन युषभ्यम् । असभ्यम् । युषाकम् । असाकमिति मिद्धयतीति वदति ॥
आमावित्यत्र योगविभागेनात्वे युषदसदित्यादि सिद्धयत्येव किं तत्प्रयासेन । __ (तत्त्वदी० )-ङसिभ्यसोः तुरिति ॥ शकारः सर्वादेशार्थः । उकार उच्चारणार्थः । अत्र उसिभ्यसः अः स्तुरिति च्छदादकारोऽन्तादेशोऽनयोरिति व्याख्यानात युष्मास्मोर्युषदसदिति सिद्धयति ॥
( तवमम ङमा) ङसा सहितयोर्युष्मदस्मदोस्तवममौ भवतः ॥ तव । मम । युवयोः । आवयोः । सुडामः ॥
(सुबोधिनी )--तवमम ङसा ॥ तदन्ते परमतव । परममम ॥ गौणत्वे अतितव । अतिप्रम (तत्त्वदी० )-तवमम ङसेति ॥ तृतीया पूर्ववत् ॥
(सामाकम् ) युष्मदस्मद्भयां परः सामाकं भवति ॥ युष्माकम् । अस्माकम् ॥ त्वयि । मयि । युवयोः । आवयोः । युष्मासु । अस्मासु ॥ "समस्यमाने द्येकत्ववाचिनी युष्मदस्मदी ॥ समासार्थोऽन्यसङ्ख्यश्चेद्युवावौ त्वन्मदावपि ॥ १ ॥ सिजस्ङे ङस्सु परत आदेशाः स्युः सदैव ते । त्वाही यूयवयौ तुल्यमह्यौ तवममावपि ॥ २ ॥ एते परत्वाद्वाधन्ते युवावौ विषये स्वके । त्वन्मदावपि बाधन्ते पूर्ववद्विषये स्वतः ॥ ३॥ येकसंख्यः समासार्थो बह्वर्थे युष्मदस्मदी । तयोरद्दयेकतार्थत्वायुवावौ त्वन्मदौ च न ॥ ४ ॥” त्वां मां वाऽतिक्रान्त इति विग्रहे अतित्वम् । अत्यहम् ॥ गौण
| SR No. | 002369 |
| Book Title | Siddhant Chandrika Purvarddham |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsharma Pandit |
| Publisher | Kshemraj Krishnadas |
| Publication Year | 1800 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |