________________
न्यायसूत्रोद्धारे
____ साधारसंशये न संशयो धंधादुभयथा वा संशयेऽत्यन्तसंशय प्रसङ्गो नित्यत्वानभ्युपगमाञ्चसामान्यस्या प्रतिषेधः ॥ १५ ॥
उभयसाधाप्रक्रियाप्रसिद्धः प्रकरणसमः॥ १६ ॥ प्रतिपक्षात्प्रकरणसिद्धः प्रतिषेधानुपपत्तिः ॥ १७ ॥ औकाल्यासिद्धेहतारहेतुसमः ॥ १८ ॥ न हेतुतः कार्यसिद्धस्काल्यासिद्धिः ॥ १६ ॥ प्रतिषेधानुपपत्तेः प्रतिषेद्धव्याप्रतिषेधः ॥ २० ॥ अर्थापतितः प्रतिपक्षसिधेरर्थापत्तिसमः ॥ २१ ॥ अनुयुक्तस्यार्थापत्तेः पक्षहानेरुपपत्तिरनुक्तत्वादनैकान्तिकत्वाचापत्तेः ॥ २२ ॥
एकधर्मोपपत्तेरविशेषे सर्वाविशेषप्रसङ्गात्सद्भावोपपत्तेरविशेष. समः॥ २३ ॥ क्वचित्तद्धर्मानुपपत्तेः क्वचिच्चोपपत्तेः प्रतिषेधाभावः ॥ २४॥ उभयकारणोपपत्तेरुपपत्तिसमः ॥ २५ ॥ उपपत्तिकारणाभ्यनुज्ञानादप्रतिषेधः ॥ २६ ॥ निर्दिष्टकारणाभावेप्युपलम्भादुपलब्धिसमः ॥ २७ ॥ कारणान्तरादपि तद्धर्मोपपत्तेरप्रतिषेधः ॥ २८॥ तदनुपलब्धेरनुपलम्भादभावसिद्धौ तद्विपरीतोपपत्रनुपलब्धि. . समः॥२९॥
अनुपलम्भामरकत्वादनुपलब्धेरहेतुः ॥ ३० ॥ शानविकल्पानां चभावाभावसंवेदनाध्यात्मम् ॥ ३१ ॥ साधर्म्यात्तुल्यधर्मोपपत्तेः सर्वानित्यत्वप्रसङ्गादनित्यसमः ॥ ३२ ॥
एषां सूत्रत्वे प्रमाणमन्वीक्षानयतत्त्वबोधे वर्धमानोपाध्यायाः। १५ इदं सत्रमिति ता० टी० । १६-१७-१८ एषां सूत्रत्ये प्रमाणमन्वीक्षानयतश्वबोधे वर्धमानोपाध्यायाः । १९५० पु० प्रज्ञातस्येत्यधिकमस्ति । २१ अस्य प्रत्यादेशसूत्रमिति वार्तिकम् । २३ अख्य सूत्रत्वे प्रमाणम् । २४ ० पु. कधिच्चोपपरोरिति नास्ति अस्य प्रत्या. देशसूत्रमिति ता० टी०। २५ अस्य सूत्रत्वे प्रमाणमन्वीक्षानयतत्त्वबोधः । २६ विरोधः सूत्रार्थ इति वार्तिकम् । २० अस्य सूत्रत्वे प्रमाणमन्वीक्षानयतत्त्वबोधः । २८ वं० पु० रनुपलब्धिसमः इत्यत्र रप्रतिषेधः इत्येव पाठः । अस्य प्रत्याख्यान. सूत्रमिति ता० टी०। २९-३० अनयोः सूत्रत्वे प्रमाणमन्वीक्षानयतस्वबोधः । ३१ ममापि तु सर्वजनप्रत्यात्मवेदनीयेत्याह सूत्रकार इति ता० टी.। ३२ वै० पु०