________________
२६४ न्यायमञ्जऱ्यां
[ सप्तमम् नित्यस्तस्माद् भवति पुरुषः स्वप्रणीतानुगच्छद् धर्माधर्मक्रमपरिणतानन्ततापोपभोगः । प्रामाण्यञ्च स्फुटमभिहितं पूर्वमेवागमानां तेभ्योऽप्यात्मा जनननिधनातीततत्त्वः प्रसिद्धः ।। यद्विज्ञानघनादिवेदवचनं तत् पूर्वपक्षे स्थितं पौर्वापर्यविमर्शशून्यहृदयैः सोऽर्थो गृहीतस्तदा । मैत्रेय्या परिचोदितस्तु भगवान् यद् याज्ञवल्क्योऽब्रवीदात्मा नैव विनश्यतीति तदिदं सिद्धान्तसारं वचः ॥ . तेनात्मनित्यत्वसमर्थनेन सुस्पष्टसिद्धः परलोकमार्गः । य एव देहान्तरसङ्गमोऽस्य तमेव तज्ज्ञाः परलोकमाहुः ।। इति कवलने मांस्पाकानां परस्वपरिग्रहे कितवजनतागोष्ठयां वेश्यामुखाम्बुजचुम्बने । रतमतिरभूद् धूर्तो मत्वा भवान्तरनास्तितां तदयमधुना तत्संसिद्धेरहो बत दूयते ॥ तस्मान्नित्योऽयमात्मा न च कलुषफलस्तस्य नैसर्गिकोऽयं रागद्वेषादियोगोऽपि तु सकलगुणापोढमेवास्य रूपम् । तेनानादिप्रबन्धोपचितपरिणमत् कर्मपाकोपनीतं दुःखं सन्त्यज्य निःश्रेयसमखिलभयातीतमाप्तुं यतेत ।। इति श्रीभट्टजयन्तकृतौ न्यायमञ्जयाँ
सप्तममाह्निकम् स्वप्रणोतानुगच्छद्धर्माधर्मेति । स्वप्रणोतौ स्वकृतौ अनुगच्छन्तौ अनुवर्तमानौ यौ धर्माधर्मी ताभ्यां क्रमेण परिणते अनन्ततापाय ये सुखदुःखे तयोरुपभोगो यस्य । मैत्रेय्या परिचोदित इति। मैत्रेय्या भार्ययेति । पूर्वपक्षत्वेन 'विज्ञानघन एवायम्' इत्यागमस्य ग्रहणम् । आत्मा नैव विनश्यति इति । "अविनाशी वा अरे अयमात्मा अशीर्यो न हि शीर्यते' इत्याधुक्तम् । सिद्धान्तसारं सिद्धान्ततात्पर्यम् । इति कवलने मांस्पाकानामिति । मांसस्य पाकः मांस्पाक इति । “पदादिषु मांस्पृत्स्नूनामुपसङ्ख्यानम' इति अकारलोपः । कितवजनतागोष्ठ्यां कितवजनसमूहगोष्ठ्याम् । अस्मिन्नस्मिन् पदार्थे रता मतिर्यस्येति । श्रेयस् ॥
भट्टश्रीशङ्करात्मजचक्रधरकृते न्यायमञ्जरोग्रन्थिभङ्गे सप्तममाह्निकम्
