________________
प्रथमः सर्गः। शं, संस्थिता विपना, तदितरातु असंस्थिता, अर्थात् जाग्रती मुद् यस्य यत्र वा इति तत् । अथवैतत् क्रियाविशेषणम् । तदेतेन यत्र मेदपाटदेशे वनादिरामणीयकं नन्दनवनादपि अधिकमिति सूचयाञ्चकार ग्रन्थकारः ॥१६॥
वर्णादिधन्यधनधातुखनीनिरीक्ष्य
यत्राविपत्तिपदवीः पदमुन्नतीनाम् । नो रोहणाचलसुधाश्यचलाचलासु
गन्तुं करोति ननु कोऽपि मनाग्मनः खम् ॥१७॥
-
स्वर्ण काञ्चनमादिर्येषां रजतादीनां ते स्वर्णादयः, धन्याना भाग्यवतां, धनभूता धन्यधनाः, धन्यधनाच ते धातवश्व धन्यधनधातवः, स्वर्णादयश्च ते धन्यधनधातवश्च स्वर्णादिधन्यधनधातवः । तेषां स्वर्णादिधन्यधनधातूनाम् । उपलक्षणत्वाच रवादीनामपिः खनीः आकरान् , निरीक्ष्य दृष्ट्वा, रोहणाचलः रवशैलः, सुधाश्यचलश्च काश्चनशैलः; तयोः अचलासु भूमिषु । गन्तुम् , कोऽपि; पुमानिति गम्यम् । स्वं मनो निजं हृदयम् । मनागपि ईषदपि, न करोति । इत्यनेन यत्र देशे रोहणाचलसुवर्णाचलाभ्यामपि रवस्वर्णादिधातूनामाधिक्यमसूचीत्याशयः ॥१७॥
सद्विभ्रमैरभिमता बिसतन्तुहारा
चक्रस्तनाः कमलकोमलपाणिपादाः ।
