________________
(५६)
अनेकार्थसंग्रह-कोषः सटीक:
घृष्टिः स्पर्धांघर्षणयोर्विष्णुकान्तावराहयोः । घोण्टा पूगबदरयोश्चटुश्चाटुपिचण्डयोः ।। ८७ ॥ व्रत्यासने जटाकेशविकारे मांसिमूलयोः । झाटो व्रणादि समाष्टौं कुन्तकान्तारयोरपि ॥१८॥ झटिति । अधमे कुत्सिते स्फरे स्फुरके मृगध्ये आखेटके च यथाघटयति भटखेट: खेटकं खेटहस्तः । गृष्टिस्तु सकृत् सूतगवी भवेत् । वराहक्रान्ता च । गिति गृष्टिः “यो गृश् च” (उ० ६३९) इति तिः । स्त्रियां सकृत् एकवारं सूता सा चासौ गौश्च सकृत्सूतगवी तस्यां यथा-आपीनभारोद्वहनप्रयत्नाद् गृष्टिगुरुत्वाद् वपुषो नरेन्द्रः ॥ ८५ ॥ वराहक्रान्ता ओषधिः । घटा घटने गजसंहतौ गोष्ठयाम् । घटनं घटन्तेऽस्यामिति वा घटा “अङ्" घटने यथा-तव चैद्येन घटामुपेयुषा । गजसंहतौ यथा-दिमातङ्गघटाविभक्तचतुरा घाटा मही साध्यते । गोष्ठया यथा-उत्कण्ठाघ:मानषट्रपदघटासघट्टदष्टच्छदः । घटस्विभशिरःकूटे समाधिकुम्भयोः । घटते घटः । इमशिरःकूटे समाधौ च पुंसि । कुम्भे स्त्रीपुंसः । तत्र यथा-नाहं घटाङ्गितकार्ट प्रमदां भजामि ॥ ८६ ॥ घृष्टिः स्पर्धाघर्षणयो विष्णुकान्तावराहयोः । घर्षणं घृष्टिः । "स्त्रियां क्तिः” (५।३।९१) “घृष्यादि ति वा नाम्नि" तिक । वराहे पुंसि । शेषेषु स्त्रियाम् । स्पर्धायां यथा-न कार्या कृष्टिभिघृष्टिः । घर्षणे यथा-वृक्षैविभिन्नैरिव कुम्भघृष्टया । विष्णुकान्ता भोषधिः । वराहे यथा-चनावनि घृष्टिविकृष्टमुस्ताम् । घृष्टिाराही" * गौरी देवी