________________
स्याद्वादमञ्जरीसहिता
न धर्महेतुर्विहितापि हिंसा नोत्सृष्टमन्यार्थमपोद्यते च । स्वपुत्रघाताद् नृपतित्वलिप्सा सब्रह्मचारी स्फुरितं परेषाम् ॥ ११ ॥
इह खल्वचिंमर्गप्रतिपक्षधूमंमार्गाश्रिता जैमिनीया इत्थमाचक्षते - या हिंसा गाद, व्यसनितया वा क्रियते; सैवाधर्मानुबन्धहेतुः। प्रमादसंपादितत्वात् । सौनिकलुब्धंकादीनामिव । वेदविहिता तु हिंसा - प्रत्युत धर्महेतुः। देवतातिथिपितॄणां प्रीतिसंपादकत्वात्, तथाविधपूजोपचारवत् । न च तत्प्रीतिसंपादकत्वमसिद्धम् काँरीरीप्रभृतियज्ञानां स्वसाध्ये दृष्ट्यादिफले यः खल्वव्यभिचारः, स तत्मीणितदेवताविशेषानुग्रहहेतुकः । एवं त्रिपुरार्णववर्णितंच्छगलजाङ्गलहोमात् परराष्ट्रवशीकृतिरपि तदनुकूलितदैवतप्रसादसंपाद्या । अतिथिप्रीतिस्तु-मधुपर्कसंस्काराद्विसमास्वादजा प्रत्यक्षोपलक्ष्यैव ।
१ ‘‘अग्निर्ज्योतिरहः शुक्लः षण्मासा उत्तरायणम् । तत्र प्रयाता गच्छन्ति ब्रह्म ब्रह्मविदो जनाः । इत्यर्चिर्मार्गः । अयमेवोत्तरमार्ग इत्यभिधीयते । भ.गी.अ. ८श्लो. २४ २ 'धूमो रात्रिस्तथा कृष्णः षण्मासा दक्षिणायनम् । तत्र चान्द्रमसं ज्योतियोगी प्राध्य निवर्तते ।। इति धूममार्गः । अयमेव दक्षिणमार्ग इत्यप्यभिधीयते । भ.गी.अ.८श्लो.२५ ३ ' या ' इति ख. पुस्तके नास्ति ।
४ गार्ध्यात्–लोभात् ।
५ 'सौनिक:--सूना हिंसा तया चरतीति सौनिको हिंसाजीवीत्यर्थः ।
७५
श्लोक ११
६ लुब्धकः -- व्याधः ।
७ कारीरी--एतत्संज्ञिकेष्टिः । तस्याश्च फलं वृष्टिः । कं जलमृच्छतीति कारो
जलदस्तमीरयति प्रेरयतीति कारीरीति कारीरीशब्दस्य व्युत्पत्तिः ।
८ त्रिपुरार्णवो - मन्त्रशास्त्रविषयको निबन्धः ।
१० जाङ्गलं-- हरिणमांसम् ।
११ दधिमधुसंयुक्तः पूजाविशेषः ।
१२ ' एवं पितॄणाम् ' इति क पुस्तके पाठः ।
९ छगलो मेषः ।
