________________
तिर्यकाण्ड: ४] 'मणिप्रभा व्याख्यापेतः
३११ रखड्गी वाध्रीणसः खड्गो गण्डकोरऽथ किरः किरिः। भूदारः सूकरः कोलो वराहः क्रोडपोत्रिणौ ॥ ३५३ ॥ घोणी घृष्टिः स्तब्धरोमा दंष्ट्री किट्यास्यलागलौ । आखनिकः शिरोमर्मा नासो बहुप्रजः ॥ ३५४॥ ३भाल्लूके भालूकांच्छभल्लभल्लूकमल्लुकाः। ४सगालो जम्बुकः फेरुः फेरण्डः फेरवः शिवा ॥ ३५५ ।। घोरवासी भूरिमायो गोमायुमं गधूर्तकः । हूरवो भरुजः क्रोष्टा ५शिवाभेदेऽल्पके किखिः ॥ ३५६ ॥ ६पृथौ गुण्डिवलोपाको कोकस्त्वीहामृगो वृकः। अरण्यश्वा मर्कटस्तु कपिः कोशः प्लबममः ॥ ३५७ ॥ प्लवङ्गः प्लवंगः शाखामृगो. हरिबलीमुखः। धनौका वानरोऽस्थासौ गोलागूलोऽसिताननः ।। ३५८ ।।
१. 'गेंडा'के ४ नाम है-खड्गी (-खडिगन् ), वाघीणसः, खड्गः, गण्डकः॥
२. 'सूअर के १८ नाम हैं --किरः, किरिः, भूदारः, सूफरः, कोलः, वराहः कोरः, पोत्री (-त्रिन् ), घोणी (-णिन् ), घृष्टिः, स्तब्धरोमा (-मन् ), दंष्ट्री (-ष्ट्रिन् ), किटि:, आस्यलाङ्गलः, आखनिकः, शिरोमर्मा (-मन् ), स्थूलनासः, बहुप्रमः ।। शेषश्चात्र-"सूकरे कुमुख: कामरूपी च सलिलप्रियः ।
तलेक्षणो वक्रदंष्ट्रः पङ्कक्रीडनकोऽपि च ॥ ३. 'भालू के ६ नाम हैं-भाल्लुकः, भालूकः, ऋक्षः, . अच्छभल्लः, भल्लूकः, भल्लुकः ॥
४. 'सियार, गीदड़के १३ नाम है-सुगाल: (+शृगालः ), जम्बुकः, फेरुः, फेरण्डः, फेरवः, शिवा (स्त्री), घोरवासी (-सिन् ), भूरिमायः, गोमायुः, मृगधूतकः, हरवः, भरुजः, क्रोष्टा (-टु)॥
५.'छोटे स्यार या स्यारिन'का १ नाम है-किखिः (स्त्री)॥ ६. 'बड़े स्यार-विशेष'के २ नाम है-गुण्डिवः, लोपाकः ॥
७. भंडिया,हुँडार के ४ नाम हैं-कोकः, ईहामृगः, वृकः, अरण्यश्वा (-स्वन् )॥
८. 'बन्दर के ११ नाम है-मर्कटः, कपिः, कीशः, प्लवङ्गमः, प्लवङ्गः, प्लवगः, शाखामृगः, हरिः, बलीमुख:, बनौकाः (-कस ), वानरः ।।
६. 'काले मुखवाले बन्दर, लूंगूर'का १ नाम है-गोलाङ्ग्लः ॥
