SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 334
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २८९ २८ तिर्यककाण्डः ४] मणिप्रभा'व्याख्योपेतः १मूलकन्तु हरिपणं सेकिमं हस्तिदन्तकम् ॥ २५६ ॥ २तृणं नडादि नीवारादि च ३शष्पन्तु तन्नवम् । ४सौगन्धिकं देवजग्धं पोरं कनणरौहिषे ॥ २५७ ॥ ५दर्भः कुशः कुथो बर्हिः पवित्रक्ष्मथ तेजनः। गुन्द्रो मुखः शरो दूर्वा त्वनन्ता शतपर्विका ॥ २५८ ॥ हरिताली रुहा पोटगलस्तु धमनो नडः। कुरुविन्दो मेघनामा मुस्ता १०गुन्द्रा तु सोत्तमा ।। २५६ ॥ ११वल्वजा उलपो१२ऽथेचुः स्याद्रसालोऽसिपत्रकः । १३भेदाः कान्तारपुण्ड्राद्यास्तस्य १. 'मूली'के ४ नाम हैं-मूलकम् (पु न ), हरिपर्णम् , सेकिमम् , हस्तिदन्तकम् ।। २. 'नरसल तथा नीवार श्रादि' 'तृण' कहे जाते हैं, यह 'तृण' शब्द नपुंसकलिङ्ग 'तृणम्' है ।। ३. 'उक्त नरसल श्रादि तथा नीवार आदि नये अर्थात् छोटे हों तो उन्हें 'शष्प' कहते हैं, यह 'शष्प' शब्द 'शष्पम्' नपुंसक है ॥ ४. 'रोहिष, रूसा घास (जड़ सुगन्धि होती है ) के ५ नाम हैं-सौगन्धिकम् , देवजग्धम्, पौरम्, कत्तृणम्, रौंहिषम् (.पु न )। ५. 'कुशा'के. ५ नाम हैं-दर्भः, कुंशः (पु न ), कुथः, बर्हिः (-हिष्, पुन), पवित्रम् ।. . ६. 'मूंज'के ४ नाम हैं-तेजन:, गुन्द्रः, मुखः, शरः । ७. 'दूब'के ५ नाम हैं-दूर्वा, अनन्ता, शतपर्विका, हरिताली, रहा। ८. 'नरसल के ३ नाम है-पोटगलः, धमनः, नडः, (पुन)॥ ६. 'मोथा'के ३ नाम है--कुरुविन्दः, मेघनामा (-मन् । अर्थात् -मेघ'के पर्यायवाचक सभी. शन्द, अत:-जलधरः, जलदः, नीरधरः, नीरदः ..."), मुस्ता (त्रि ।+मुस्तकः )। १०. 'नागरमोथा ( उत्तमजातीय मोथा)का १ नाम है-गुन्द्रा ॥ ११. 'उलप (एक प्रकारके तृण-विशेष) के २ नाम है--वल्वजाः (पु ब० व०), उलपः ॥ १२. 'गन्ना, ऊख'के ३ नाम हैं--इतुः (पु), रसालः, असिपत्रकः ॥ १३. उस गन्नेके 'कान्तारः, पुण्ड्रः' इत्यादि भेद होते हैं । विमर्श-वाचस्पतिने गन्ने के ११ भेद कहे हैं, यथा--पुण्ड्र, भीरुक, १६ अ० चि०
SR No.002275
Book TitleAbhidhan Chintamani
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, Hargovind Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1966
Total Pages566
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy