SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 139
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २४ अभिधानचिन्तामणिः १स्याजल्पाकस्तु वाचालो वाचाटो बहुगर्यवाक् । २यद्वदोऽनुत्तरे ३दुवोक कद्वदे स्या४दयाधरः ॥ ११॥ हीनवादिषन्येडमूकानेडमूको त्ववाश्रुतौ । ६रवणः शब्दनस्तुल्यौ ७कुवादकुचरौ समौ ॥ १२ ॥ लोहलोऽस्फुटवाङ्मूकोऽवाग१०सौम्यस्वरोऽस्वरः। १५वेदिता विदुरो विन्दु१२वन्दारुस्त्वभिवादकः ॥ १३ ॥ १३आशंसुराशंसितरि १४कट्वरस्त्वतिकुत्सितः । १५निराकरिष्णुः क्षिप्नुः स्याद्-. १. 'वाचाल ( सारहीन बहुत बोलनेवाले ) के ४ नाम हैं-जल्पाकः, वाचालः, वाचाटः, बहुगह्य वाक ( - च)। २. 'उत्तर नहीं दे सकनेवाले, या चाहे जो कुछ भी बोलनेवाले के २ नाम है-यद्वदः, अनुत्तरः ॥ ___३. 'दुर्वचन कहनेवाले'के २ नाम हैं-दुर्वाक (-च् ), कद्वदः । ४. 'तुच्छ (कम) बोलनेवाले' के २ नाम हैं-अधरः, हीनवादी (-दिन् )॥ ५. 'गूंगा, बहिरा'के ३ नाम हैं-एडमूकः, अनेडमूकः, अवाश्रुतिः ।। ६. 'कोलाहल करनेवाले के २ नाम है-रवणः, शब्दनः । ७. “बुरा बोलनेवाले, या कुटिल श्राशयवाले' के २ नाम है-कुवादः, कुचरः ।। ८. 'अस्पष्ट बोलनेवाले'के २ नाम हैं-लोहलः, अस्फुटवाक् (-वाच्) ।। . शेषश्चात्र-काहलोऽस्फुटभाषिणि । ६. 'गूंगे'के २ नाम हैं-मूकः, अवाक् (-वाच् ) ॥ शेषश्चात्र-मूके जडकडौ। १०. 'रूखा बोलनेवाले या असुन्दर स्वरवाले के २ नाम हैं-असौम्यस्वरः, अस्वरः ।। ११. 'जानकार' के ३ नाम हैं-वेदिता (-४), विदुरः, विन्दुः ॥ १२. 'अभिवादनशील'के २ नाम हैं-वन्दारुः, अभिवादकः ।। १३. 'आशांसा (अपने मनोरथकी पूर्ति )का इच्छुक'के २ नाम हैं-आशंसुः, आशंसिता (-४)। १४. 'अत्यन्त निन्दित' के २ नाम हैं-कटवरः, (+कद्वदः), अतिकुत्सितः॥ १५. निराकरण करनेवाले (टालनेवाले ) के २ नाम हैं-निराकरिष्णुः, क्षिप्नुः ।।
SR No.002275
Book TitleAbhidhan Chintamani
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, Hargovind Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1966
Total Pages566
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy