________________
६८
पूजाया मिन. प्रकारता
पञ्चोपचारा- . अष्टोपचारा
सिरिसंतिसूरिविरह पंचोर्वयारजुत्ता, पूया अट्ठोवयारकलिया य । इडिविसेसेण पुणो, मणिया सभोवयारा वि॥२०९॥ पशोपचारयुक्ता पूजाऽटोपचारकलिता च। ऋद्धिविशेषेण पुनर्भणिता सर्वोपचाराऽपि ॥२०९ ॥ तहियं पंचुवयारा, कुसुम-ऽक्खय-गंध-धूव-दीवहिं । फल-जल-नेवजेहिं, सहष्टरूवा भवे सा उ॥२१०॥ तथेयं पञ्चोपचारा कुसुमा-क्षत-गन्ध-धूप-दीपैः । फल-जल-नैवेद्यैः सहाऽष्टरूपा भवेत्सा तु ॥ २१० ।। अने अहवयारं, भणंति अहंगमेव पणिवार्य । सो पुण सुए नदीसइ, न य आइबो जिणमयम्मि २११ अन्येऽष्टोपचारां भणन्त्यष्टाङ्गमेव प्रणिपातम् । स पुनः श्रुते न दृश्यते न था णो जिनमते ।२११॥ सधोक्यारजुत्ता, व्हाण-प्रवण-न-गीयमाईहिं । पहाइएसु कीरइ, निचं का इडिमंतेहि ॥ २१२ ॥ सर्वोपचारयुक्ता साना-ऽर्चन-नृत्य-गीतादिभिः । पर्वादिकेषु क्रियते नित्यं वा ऋद्धिमादिः॥ २१२ ॥
अन्यमतम्
१. तत्र चेदं संस्कृतवाण्या निर्दिष्टम्-“पञ्चोपचारयुत्ता काविचाधोपचारयुका स्यात् । ऋद्धिविशेषादन्या प्रोक्ता सर्वोपचारेति ॥"-नवमषोडशके गाथा (1) इदमेव संस्कृतं श्रीमता प्रन्यकृता प्राकृतभाषया परावर्त्य अत्र प्रामाण्येनोपन्यस्खम् । २. पूजायात्रैविध्ये पञ्चोपचार-अष्टोपचार-सवॉपचाररूपे ज्ञापनीये अत्र पूजाषोडश नवमं प्रमाणत्वेन संदर्शितम् , तञ्च टिप्पणे दर्शितमपि, परंतु तत्र टीकायां श्रीयशोभद्रसूरिणा, उपाध्यायश्रीयशोविजयेन च यत् पञ्चोपचारादिलक्षणं न्यरूपि तदतो मिन्नम् , तथैव अत्र “अन्ने अट्टवयारं भणंति" इति वाक्येन प्रदर्शितम् । तथाहियशोभद्रीयव्याख्यानम्-“पञ्चोपचारयुक्ता पञ्चाङ्गप्रणिपातरूपा, काचिद अष्टोपबारयुका स्याद् अष्टाङ्गप्रणिपातरूपा, ऋद्धिविशेषाद् अन्यो (ऋद्धिविशेषो दशार्णभद्रा. दिगतः) तस्माद् अपरा, प्रोका सर्वोपचारा इति-सर्वेः प्रकारैः अन्तःपुर-हस्त्य-बरथादिमिरुपचारो विनयो यस्यां सा सर्वोपचारा"-नवमषोडसके तृतीवगावाटीका (पृ. ४७) श्रीयशोविजयीयव्याख्यानमपि एवम् । विशेषलस तु ततोऽअसेयम् ।