________________
१७४.
काव्यमाला।
ततस्तपा इति नामकथनानन्तरं तद्दिनमारभ्य च अस्मा जगनन्द्रमृरेबृहद्गच्छस्य त. पागच्छ इत्याख्या नाम प्रादुरासीत्प्रकटीवभूव । कस्मादिव : नेत्रादिव । यथा अत्रे. स्तापसविशेषस्य नयनाद्विजराजस्य चन्द्रस्य लेखा मण्डली प्रादुर्भूना । च. पुनर्य मात्प्र. भोर्मुमुक्षुलक्ष्म्या यतिश्रिया अदीपि अधिकं दीप्यते स्म । कन्सादिय । वसन्तमासा. दिव । यथा मधुसमयाद्भानोर्भास्करस्य भासा प्रभया दीप्यते ॥ इति श्रीजगचन्द्रसूरिः॥ इति बृहद्गच्छस्य तपागच्छ इति पठं नाम संजातम् ॥
देवेन्द्रकर्णाभरणीभवद्भिर्यशोभिरुद्भासितविष्टपेन ।
देवेन्द्रदेवेन बभेऽस्य पट्टे विष्णोर्यथा वक्षसि कौस्तुभेन ॥ ११२ ॥ - अस्य श्रीजगच्चन्द्रसूरेः पट्टे देवेन्द्र इति नाम यस्य तादृशेन देवेन भट्टारकेण । 'पादा । भट्टारको देवः प्रयोज्याः पूज्यनामतः' इति हमीवचनात् । बभे शुशुभे । किंभूतन ! देवेन्द्राणां सुरसार्वभौमानां कर्णयोः श्रवणयोराभरणीभवद्भिभूपणः संपद्यमान: क- . र्णपूरायमाणैः गीतगोष्टीषु तुम्बुरुप्रमुखसुरगन्धर्वगणजेगीयमानं यद्गुणश्रवणकतानाः सु.' रेन्द्राः संजायन्ते इत्यर्थः । यशोभिः कृत्वा उद्भासिनं शोभां नीत विष्टपं विश्वं येन । केनेव । कौस्तुभेनेव । यथेत्युपमाने । इवार्थे वा । यथा विष्णोनारायणस्य वक्षसि हृदये कौस्तुभेन समुद्रोत्पनरत्नविशेषेण उद्भास्यते ॥ इति श्रीदेवेन्द्रसूरिः ।। निजागनोद्गीतयदीयकीर्ति शुश्रूपुरक्षित्र(श्र)वसामृभुक्षाः । चक्षुःसहस्रे रसिकः किमाधात्पट्टे स तस्याजनि धर्मघोषः ॥ ११३ ॥ तस्य देवेन्द्रसूरेः पट्टे स मन्त्रादिशक्तिमान् मुनीनां विघ्नहतो प्रसिद्धः धर्मघोपसूरिरजनि जातः । यस्य निजस्य शेषनागात्मनः अङ्गनाभिः कामिनीभिः धर्मगीतगोष्टयामु. प्राबल्येन हर्षोत्कृष्टतया वा गीतां गानविषयं नीतां यदीयां श्रीधर्मघोषसंवन्धिनी कीर्ति शुश्रूषुः श्रोतुमिच्छु: रसिक: जगदद्वैतगुणगणप्रगुणयगीतगानाकर्णनोल: सन् अक्षिणी नेत्रे एव स्र(ध)वसी कणी येषां तेषामक्षिश्रवसा नागानामृभुक्षा इन्द्रः। नागानां हि चक्षूप्येव कर्णाः, न तु पृथक् श्रवणेन्द्रियभाजः । यतः 'अश्रोत्राः फणिनस्तदेव रुचिरं नो चेदहिखामिना' इति खण्डप्रशस्तौ । उत्प्रेक्ष्यते-नागेन्द्रः चक्षुःसहस्रे नयनविंशतिशती(?) आधाञ्चकार दधार वा । 'शेषो नागाधिपोऽनन्तो द्विसहस्राक्ष आलुकः' इति हैम्याम् । भोगिनो हि नयनः पश्यन्ति शृण्वन्ति च यतः । 'अदस्तदाकर्णि फलान्यजीवितं दृशोर्द्वयं नस्तदवीक्षि चाफलम्' इति नैषधे ॥
मिथ्यामतोत्सर्पणबद्धकरं प्रेक्ष्य क्षितौ जीर्णकपर्दिनं यः ।
प्रबोध्य वाचा जितराजबिम्बाधिष्ठायकं पूर्वमिव व्यधत्त ॥ ११४ ॥ . __यः श्रीधर्मघोषसूरिः जावडिनिर्मितं श्रीशgजयोद्धारसमये वज्रस्वामिमाहात्म्यानवीनकपर्दियक्षेण त्याजितशत्रुजयं जीर्णकपर्दिराजं गोमुखापरपर्यायं वाचा खमधुरया गिरा