________________
माणस्येहाभिसंबन्धा अप्रतिष्ठानः '
तम्
गरकेन्द्रप्रकरणम्।
(९) एकेको य दिसामुं, मज्झे निरओ य अप्पइहाणो ।
विदिसाणियविरहिय, तं पयरं पंचगं जाण ॥ १६ ॥ — एकैकश्च ' पृथक्टथक् एक एव ' दिक्षु' पूर्वादिषु चतसृप्वपि ' मध्ये ' चकारस्य वक्ष्यमाणस्येहाभिसंबन्धान्मध्यभागे पुनश्चतुर्णामपि दिग्वर्तिनरकाणां । निरयः ' उक्तरूप एव 'अप्रतिष्ठानः ' अप्रतिष्ठाननामा - विदिशानिरयविरहितम् ' विदिग्वर्तिभिर्निरयैः परिहीणं 'तम्' पर्यन्तवर्तिनं ' प्रतरं ' प्रस्तटम् , कीदृशम् ? इत्याह-'पञ्चकं ' कालमहाकालादिपञ्चकनरकावासनिप्पन्नं 'जानीहि' अवबुध्यस्वेति ॥१६॥ ननु कथमयमनन्तरगाथोक्तो वृत्तः ? इत्याशङ्कयाह
पुष्वाणुपुविएवं, पढमाश्रो अग्रणियं सेसं ।
पच्छाणुपुखिए उण, अहगड्डी मुणेयव्वा ॥ १७॥ : 'पूर्वानुपूर्व्या' रत्नप्रभा टथिवीप्रथमप्रस्तटप्रभृतिरूपया ' एवं ' " एकेको य दिसासु" ( गाथा १६ ) त्यादिगाथोक्तलक्षणं वस्तु . सम्पद्यते, यतः प्रथमात् ' सीमन्तकाभिधानान्नरकपस्तटात्सकाशात् ' अष्टकोनितं ' वीप्साप्रधानत्वादस्य शब्दस्याप्टकेन [अष्टकेन] नरकावासानामूनितं-परिहीणं कृतं प्रतिप्रस्तटम् , चतसृषु दिक्षु विदिक्षु च पर्यन्तवर्तिन एकैकस्य नरकस्य पातादितिभावः। किम् ? इत्याह-'शेष' प्रस्तंटजाते वर्तते । ततो दिक्ष्वेकोनपश्चाशतो विदिक्षु चाष्टचत्वारिंशतः प्रतिप्रतरमेकैकहानौ पर्यन्तप्रतरे दिल्वेकको विदिक्षु च न किञ्चिदितीन्द्रकमीलनेन पञ्च नरकावासा भवन्ति । इत्थमष्टकहानिं प्रतिपाद्य संप्रति पश्चानुपूयो तथैव वृद्धिमाह- 'पश्चानुपूर्व्या पुनः' अप्रतिष्ठानप्रस्तटप्रभृतिरूपया, किम् ? इत्याह-'अष्टकवृद्धिः' प्रतिप्रस्तटमूर्ध्व पश्चन
