________________
(३२०)
'डो प्रत्ययश्च न भवति ॥७॥
वोतरपदान्तनस्यादेरयुवपक्वाह नः ।२।३७५। पूर्व-पदस्थाद्रादेः परस्य उत्तरपदान्तभूतस्य नागमस्य स्यादेश्च नों ण वा स्यात् चेयुवन-पक्वाहन-सम्बन्धी न स्यात् । व्रीहिवापिजो । व्रीहिवापिनौ । माषवापाणि । माषवापानि । व्रीहिवापेण । श्रीहिवापेन । युवादिवर्जनं किम् । आर्ययूना। प्रपक्वानि । दीर्घाहनी शरत् ।७५॥
वीहिवापिणाविति-उत्तरपदान्तभूतस्य नस्य, णत्त्वम् । ब्रोहीन् वपेते अभेक्षण साधु वेति 'साधौ' ।।१।१५। इति 'व्रताभीक्ष्ण्ये' ।।१।१५७। इत वा णिन् । 'ङस्युक्त कृता' ।३।२।४९। इति समासः, 'अजातेः शोले' ।५।१।१५४। इति तु न वोह्य देर्जातिवाचित्वात् । ननु 'गतिकारक०' इति न्यायाद विभक्तयत्पत्तः प्रागेव समासे सति उत्तरपदा-तभूतस्य नस्याभावात् कथमनेन विकल्प इति चेन्न रूढत्वाद्विभक्तयन्ताभावेप्युत्तरपदत्त्वम् ततः उत्त पदान्तभूतो नकार इति णत्वविकल्पो भवति । माषवापाणीति-" माषाणि वपन्तीनि 'कर्मणोऽण' ।५।१७। इत्यण्प्रत्ययः । वीहिवापेणेति'टाङस्यो०' ।१।४।५। इति स्यादेः नस्य णत्वम् । आर्ययूनेति-श्वन्युवन्मधन०' ।२।१।१०६। इति वस्योकारः, अत्रोत्तरपदान्तस्थनकारसत्त्वेपि युवादिवर्जनान्न णत्वम् । प्रपक्वानीति-क्ष शुषिपचो मक्वम् ।४।२।७८। इति तस्य वकारः । अत्र नागमनकारसत्त्वेपि युव दिवर्जनात् न णत्वम् । दीर्घाह नी शरदिति – दोर्धाणि अहानि यस्यां सा 'अनो वा' ।१।४।१५। इति. ङीः, 'अनोऽस्य' ।२।१।१०८। इत्यनोऽकारले पश्च अत्रोत्तर पदान्तस्थनकारस. त्वेपि युवादिवर्जनान्न णत्वम् ॥७५॥ .
कवर्ग कस्वरवति ।२।३७६।।
