________________
(२६४)
ताइन् तदन्तस्य व्याप्ये सप्तमी नित्यं स्यात् । अधोतमनेन अधीती व्याकरणे । इष्टी यज्ञे । क्तेनेति किम् । कृतपूर्वी कटम् ॥९९॥
पृथंग्योगात् वेति निवृत्तम् । अधीतीत्यादि- 'इष्टादेः' ।७।१।१६८। इतीन् कृते गौणभूतक्रियया सम्मानं व्याकरणमनभिहित कर्मेति कृतपूर्वी. कटमित्यादिवद्दि वत यायां प्राप्ताया तश्पवादश्चतुर्थी ॥९९॥ .
तद्य क्ते. हेतौ ।२।२।१००। तेन व्याप्येन युक्ते हेतौ वर्तमानात् सप्तमी स्यात् । चर्मणि द्वोपिनं हन्ति । दन्तयोर्हन्ति कुञ्जरम् ॥ केशेषु चमरी हन्ति । सीम्नि पुष्कलको हतः ॥ १॥ तद्य क्त इति किम् । वेतनेन धान्यं लुनाति १०॥
युज्यते स्मेति युक्तम् तेन व्याप्येन युक्तं तबु क्तम् । हेतुतृतीयापवादो योगः । ननु दात्रेण धान्यं लुनातीत्यत्रापि दाशब्दात् सप्तमी स्यात् तद्य क्तहेतौ वर्तमानत्वादिति चेन्मैवं हेतुशब्दादत्र विशिष्ट एव हेतुरभिप्रेतः यदयं क्रियारम्भः स एव हेतुरिह गृह्यते नात्र दात्रार्या लवणक्रियेत्यत्र न भवति सप्तमीति । न च 'उपपदविभक्त: कारकविभक्तिर्बलीयसी' इति न भविष्यतीति वाच्यं कर्तृ करणय स्तृतीया विहितेति तृतीयायाः कारकविभक्तित्वम् तथा सानन्यानी पाप्ये युक्तः' इति कारकत्या कारकविभ. क्तित्वम् ‘सा ह्य परदविभक्तिर्यत्र कारकगन्धोपि नास्ति यथा शक्तार्थवषडादिभिर्योगे चतुर्थी ति तस्माद्ध'तुशब्दाद् यदर्थ क्रियारम्भः स एव विशिष्टहेतुर्गु. ह्यत इति । द्वीपिनमिति- द्विधा गता आपो यत्रेलि 'ऋक्पू०' ।७।३।७६।
इत्यति 'द्वयन्तरनवर्ण०' ।३।२।१०९। इतोपादेशे द्वीपमस्यास्तीति मत्त्वर्थीये ...इनि हेपिन अब कोपिबधे चर्म हेतुः एवमपि । कुञ्जो दन्तावस्येति 'मध्वा
दिभ्यः रः' ।७।२।२६। इति रे कुञ्जर: । पुष्पं लातोति. 'आतरे डोऽह वावामः' ।।११७६। इति सूत्रेण डप्रत्यये पुष्पल: अज्ञाताद्यर्थ विवक्षायां 'कुत्सि