________________
(२३३)
भक्ष्ये ।६।२।१४०। इत्यण् । पयसा संस्कृतमिति तु कृते संस्कृते'।६।४।३। इती: कण स्यात् । अश्नीयादिति- अशश भोजने, सप्तमीयात् 'क्रयादे:'।३।४।७९। इति श्नाः, 'एषाम य॑जने' ।४।२।४७। इतीकारः । तिलपुष्पेष्विति-तिल, पुष्पशब्दः यस्मिन् काले तिला पुष्यन्ति तस्मिन्काले वर्तते न तु नक्षत्रे इति न
भवति । स्थाल्या पच्यते इत्यादिवदाधारस्य करणविवक्षायां तृतीया सिद्ध व परन्तु सम्बन्ध ववक्षाया षष्ठी मा भूदिति वचनम् ॥४८॥
प्रसितोत्सुकावबन्द।।२।२।४९। . एतयुक्तादाधारवृत्तेस्तृतीया वा स्यात् । केशः केशेषु वा प्रसितः । गृहेण गृहे वा उत्सुकः । केशैः केशेषु वाऽवबद्धः ।४९। .. - यद्यपि प्रसितशब्द: एक: प्रकृष्टः सित: शुक्लः इति शुक्लगुणवचन: द्वितीयः सिनोते त प्रत्यये प्रकर्षण सितः बद्धः नित्यप्रसक्त इत्यर्थः क्रियावचन: तथापि अवबद्ध त्सुकसाहचर्यात् क्रियावचन एव गृह्यते । पूर्ववद् आधारस्य करणविवक्षायां तृतीया सिद्धव षष्ठीबाधनाथं वचनम् । बहुवचनमेकद्विबहाविति यथासङ्खयनिवृत्यर्थम् ॥४९॥
11
व्याप्ये द्विद्रोणादिभ्यो वीप्सायाम् ।।२।५०। व्याप्यवृत्तिभ्यो द्विद्रोणादिभ्यो वीप्सायां तृतीया वा स्यात् । द्विद्रो. णेन, द्विद्रोणं द्विद्रोणं वा धान्यं क्रोणाति । पञ्चकेन पञ्चकं पञ्चक वा पशून क्रोणाति ५०॥
द्विद्रोणादयः- आदिशब्दस्य प्रकाराथत्वात् यत्र वीप्सायां तृतीया दृश्यते ते द्विद्रोणादयः न तु गर्गादिवत् सन्निविष्टा इति । द्विद्रोणेनेति- वी. 'सायां तृतीया विहितेति तृतोयान्तस्य पदस्य द्विवचनं न भवति । द्वितीया तु . कर्मणि विहिनेति कोप्साया अनुक्तत्वाद्दि व वनं भवत्येव । द्वौ द्रोणो मानमस्य धान्यस्य 'मानम्' ।६।४।१६९। इतोकण तस्य 'अनाम्न्यद्वि: प्लुप्' ।। १४१॥ इति लुप् । धान्यादिकर्मणः विशेषणत्वात् द्वितीयायां प्राप्तायां तृती
