________________
(२२०)
वाऽभिनिविशः ।२।२२२॥ अभिनिभ्यामुत्सृष्टस्य विशेराधारः कर्म वा स्यात् । ग्राममभिनिविशते । कल्याणे अभिनिविशते ॥२२॥
अभिःपूर्वो यस्मात्सऽभिपूर्ण: स चासो निश्च अभिनिः ततः परोः विट तस्य मयूरव्यंसकादित्व त्पूर्वपरयोर्लोप: । अभिनिनोपसर्गसमुदायेन' विशिष्टस्य विशेराधार: कर्म वा भवतीत्यर्थः । अभिश्च निश्चेत्येव रूपे द्वन्द्व कृते 'उपान्व०।२।२।२॥ इतिवत्प्रत्येक्रमभिसम्बन्धः स्यात् । प्राममभिनिवि. शत इत्यादि - वाशब्दा व्यवस्थितविभाषार्थः तस्मात् प्रयोगव्यवस्थया क्वचित्कर्मसजव भवति क्वचिदाधारसझंव च भवति । व्यवस्थितं प्रयोगंजातं विशेषेण भावत इति व्यवस्थितविभाषा ॥६॥ .
कालावभावदेश वाऽकर्म चाकर्मणाम् २२२॥२३॥ कालाविराधारोऽकर्मणां धातूनां योगे कर्माकर्म च युगपद्वा स्वात् । मासमास्ते। क्रोशं शेते । गोदोहमास्ते । कुरूनास्ते । पो। मासे आस्ते इत्यादि । अकम चेति । किन्। मासमास्यते । अकमणामिति किम् । राबावुद्द शोधीतः ॥२३॥
कालो मुहूर्तादि, अध्वा-मन्तको क्रोशादि, तेनाध्वशब्दाभिधे-: यस्याध्वनः कर्मसज्ञा न भवति तस्याध्वविशेषक्रोशयोजनादिवत् गमनानहत्वात् । यदवाऽर्थप्रधानोऽय निर्देशस्तेन कालावभावदेशानां साक्षात्प्रयोगे मभवति किन्तु तदर्शप्रतिपादकशब्दप्रयोगे एवं भवति । भावः क्रिया-गोदो- . हादिः सा घमादिवाच्या सिक्त ख्या:न सु साध्यमानाः । देशो जनपदग्राम: नदोपति वियुगप्रवेति-यत्रापि पक्ष कर्मसंशासाअकर्म सज्ञापि वा भवतीत्यर्थः। गोबोहमारते इति-सामीप्यक आधारः यदा तु गोदोहविशिष्ट: कालो। विवक्ष्यते तदा नैमितिकोपि । मासमास्यत' इति - अत्राकर्मसज्ञात्वात्। 'तत्साप्या' ।३।३।२९। इति सूत्रण भावे आत्मनेपद सिद्धम् । कर्मसम्झा
