________________
. (११३)
पत्य : २ । य इति किम् ? अतिसखेः, अधिपतेः ३६।
सख्युः - इवर्णादेर० ।१।२।२१॥ इति यत्वम् । सखायं पति वेच्छतोति 'अमाव्यव्यात् क्यन च ३।४।२३। इति क्यनि दीर्घ श्च्वयङ ० ।४।३।१०८। इति दीर्घत्वे सखीयतीति क्विपि 'क्विबन्ता धातूत्व नोञ्झन्ति शब्दत्वं च प्रतिपद्यन्ते' इति न्यायात 'योऽनेकस्वरस्य' ।।११५६। इति यत्वे च । अतिसखेरित्यादि - सखायमतिक्रान्तो य सोऽतिसखा 'ऋदूशन' ।१।४।८४। सूत्रान्निष्पन्नः, अधिकं पति अधिपतिः । 'न ना-डि देत् ॥१॥४॥२६॥ इत्यत्र केवलसखिपतिशब्दयोरेत्व-निषेधादत्र न निषेधः ॥३६॥
ऋतो डर १।४।३७।। ऋतः परयोः ङसिङसोईर् । स्यात् । पितुः पितुः ।३७। . - 'ऋकारापदिष्टं कार्य ल कारस्य' इति न्यायात् लकारादपि परयोः उसिङपोर्दुर्-आप्ल इत्येतस्मात् षष्ठयाम् आपुल 'ऋफिडादीनां डरल: ।२।३।१०४। इति लत्वम् ॥३७॥
.
.
तु-स्वस-नस्तु-नेष्टु-त्वष्ट-क्षतु - होतु - पोत- प्रशास्त्रो छुदयाचार 1१।४॥३८॥ तृस्तृन्नन्तस्य स्वस्रादीनां च ऋतो धुटि परे आर् स्यात् । कारम, कर्तारी, कर्तारः । स्वसारम्, नप्तारम्, नेष्टारम्, त्वष्टारम, आत्तारम, होतारम्, पोतारम्, प्रशास्तारम् । घुटोति किम् ? कर्तृकुलं पश्य ।३८॥
ननु तृ"..."प्रशास्त्र: इत्यत्र नागमेन भाव्यमिति चेत् 'सूत्र. त्वात् नागमो न भवति' । यद्वा सूत्र प्रशास्तृ णामृ प्रशास्तृः तस्येति ऋकारोपादानाद् वा न भवति । 'निग्नुबन्धग्रहणे सामान्येन' इति न्यायाद् ‘णकतृचौ' ।।१।४८॥ इति 'तृन्शीलधर्म० ।।२।२७। इति तृच्तृनोर्ग्रहणादाह - तृच्तृन्नमस्येति । तृशब्दस्यार्थवतो ग्रहणेन प्रत्ययग्रहणः त्रा-दीनामव्युत्प