________________
કોઈ પણ જાતની સંસારની વાસનાં વેશ્યાની
' જેમ વશ થઈ શકતી નથી. वश्या वेश्येव कस्य स्वादामना भवसंभवा । विद्वांसोऽपि वशे यस्याः कृत्रिमैः किलकिंचितैः ॥२८॥
અક્ષરાર્થ– આ સંસારની વાસના વેશ્યાની જેમ કેને વશ થાય? જેના કૃત્રિમ હાવભાવથી વિદ્વાને પણ વશ થઈ જાય છે. ૨૮
વિવેચન- મેહનું કારણ વાસના છે, તેથી ગ્રંથકાર વાસનાને માટે કહે છે. આ સંસારની વાસના કોઈ પણ માણસને વશ થઈ શકતી નથી, તેની ઉપર વેશ્યાનું દ્રષ્ટાંત આપે છે. જેમ સ્વતંત્ર ચાલનારી વેશ્યા સી કઈ પણ પુરૂષને વશ થઇ શકતી નથી, મોટા મોટા વિદ્વાન પુરૂષે પણ તેના કૃત્રિમ હાવભાવથી તેને વશ થઈ જાય છે, તેવી રીતે સંસારની વાસના કેઇને વશ થઈ શકતી નથી. જેના કૃત્રિમ હાવભાવથી એટલે બનાવટી એવા મોહક બનાવોથી વિદ્વાન માણસ પણ તે વા. સનાને વશ થઈ જાય છે, તેથી સર્વ ભવિ પ્રાણીઓએ એ વાસનાને વશ ન થવું જોઈએ, વાસનાને વશ થવાથી મોહતું, બળ વધે છે, અને મેહધી દુર્ગતિ પ્રાપ્ત થાય છે. ૨૮
જ્યાં સુધી સંસારની વાસના હેય, ત્યાં સુધી
પ્રાણીને નિમમતામાં રૂચિ થતી નથી. यावजागर्ति संमोहहेतुः संसारवासना । निर्ममत्वकृते तावत् कुतस्त्या जन्मिनां रुचिः॥२९॥
