________________
૧૦.
એ કહે ઈદ્રિયના વિષય તરફ રાગ તથા લેપ બતા ગણાય, તેવી રીતે બધી ઇલિયાના વિષય તરફ શગ છેષ બતાવે નહીં. એ પ્રમાણે હમેશાં પ્રવર્તન કરે, તે ખરેખ આદાસીન્ય એ ટલે સમતા કહેવાય છે. આવી સમતા ખરેખર મોક્ષને માટે રસજરૂપ છે. જેમ રસાંજન અમૃત એટલે મરણ હિત કરે છે, -તેમ સમતારૂપ રસાંજન અમૃત એટલે મોક્ષ આપે છે. ૯
તે દાસીન્યનું બીજ નિમિત્વ છે”
सस्यानघमहो वीज निर्ममत्वं स्मरंति यत् । तयोगी विदधीताशु तत्रादरप्ररं मनः ॥ १० ॥
અક્ષરાર્થ આહા! તે દાસી ચપણનું બીજ 'નિમમતા છે, તેથી ગીએ સત્વર તે નિમિત્વની ઉપર આદરવાળું મન કરવું. ૧૦
વિવેચન–વાસી એટલે મધ્યસ્થ અથવા સમતાપણું, તેનું મૂળ કારણ શું છે? એટલે સમતા સાથી ઉત્પન્ન થાય ? તે અવશ્ય જાણવું જોઈએ. તેથી કરીને કહે છે કે તે સમતાનું બીજ નિર્મમત્વ છે, જ્યારે માણસ કઈ વસ્તુ ઉપર મમતા રાખતા નથી, ત્યારે તેનામાં સમતાને મહાન ગુણ દીપી નીકળે છે. જ્યારે મમતાને ત્યાગ થશે, એટલે તરતજ સમતા સમાન બુદ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે. માણસને જ્યાં સુધી અમુક વસ્તુ ઉપર મમતા હોય છે, ત્યાં સુધી તેની મને વૃત્તિમાં પક્ષપાત ર