________________
'
અક્ષરાય—મને સમતામાં કોઈ જાતના લય જગ પણ પ્રગટ થયા નહીં, તેથી હવે મારી બુદ્ધિ તે લયને તત્કાળ વચનનું પાત્ર કરવાનેા પ્રયત્ન કરે છે. ૮
વિવેચન—સમતામાં તદ્દલીનપણાની ઇચ્છા રાખનારા કાષ્ઠ પુરૂષ જણાવે છે કે, મદાપિ મેં ઘણુંએ કર્યું, તથાપિ હું સમતામાં તલ્લીન થઇ શકયા નહીં. સારામાં સમતામાં તલ્લીન થવાને ગુણ પ્રગટ થયા નહીં, તેથી કરીને મારી બુદ્ધિ તે લયને સ હર વચનનું પાત્ર કરવાને; એટલે અદ્ધિના ગુણથી મેળવવાને યત્ન કરે છે. ૭
અષ્ટાંગ યોગ વિધાનુ રહસ્ય સમતા છે, તે કહે છે. अष्टांगस्यापि योगस्य रहस्यमिदमुच्यते । यदंग विषयासंगत्यागान्माध्यस्थ्य सेवनम् ॥ ८ ॥ અક્ષરાર્થ—વિષયાની આસક્તિને ત્યાગ કરી મધ્યસ્થ ભાવ ( સમતા )ને સેવવા, એ આઠ અંગ વાળા યાગનું રહસ્ય કહેવાય છે. ૮
.
વિવેચન—યમ, નિયમ, આસન, પ્રાણાયામ, પ્રત્યાહાર, ધારણા, ધ્યાન અને સમાધિ, આ આઠ અંગ યોગનાં છે, તેવા યોગ સાધવાનું રહસ્ય એટલું છે.કે, ચિત્તની વૃત્તિના નિરાધ કરવા, તે ચિત્તની વૃત્તિના નિરોધ ક્યારે થાય ? કે જ્યારે મ ધ્યસ્થ ભાવ ધારણ થાય ત્યારે જ્યાં સુધી સમતા—મધ્યસ્થ ભાવ પ્રાપ્ત થયા નથી, ત્યાં સુધી ચિત્ત વૃત્તિના રોષ થય
