________________
૯૫
સાહિત્ય શાસ્ત્રમાં કવિઓની કલ્પનાઓ પ્રખ્યાત છે, કવિએ સ્ત્રીઓના અધરમાં અમૃત કહ્યું છે, મૂઢ લાકા તેમાં મેહુ પામીને, તે અમૃત મેળવવા પ્રયત્ન કરે છે, માટેજ ગ્રંથકાર ખાધ આપે છે કે, હું મૂઢ પ્રાણી ! તુ કવિએ કલ્પેલા અમૃતમાં માહુ પામીશ નહીં, તે ખરેખરૂ' અમૃત નથી, પણ પરિણામે વિષરૂપ છે, જો તારે ખરેખરા અમૃતની ઈચ્છા હોય, તે સમતારૂપ અમૃતનું સેવન કર; વળી પેલા કવિ કલ્પિત અમૃતથી તને સામ્ય—રોગવાળા પદની પ્રાપ્તિ થશે, કારણ કે વિષયનું વિષરૂપ અમૃત અતિશય સેવવાથી રોગી થવાય છે, અને સામ્યરૂપ અમૃતના સેવનથી નિરામય—Àગ રહિત પદની અર્થાત્ ાક્ષપદની પ્રાપ્તિ થાય છે. કહેવાની મતલબ એ છે કે, ભવ્ય પ્રાણીએ હંમેશાં સમતાનું સેન્નન કરવુ, કે જેથી માક્ષ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૯૬
ચાંગ ગ્રંથરૂપ મહાસાગરને મથન કરી સામ્યરૂપ અમૃતની માપ્તિ કરવી જોઇએ.
योगग्रंथमहां भोधिमवमध्य मनोमथा | साम्यामृतं समासाथ सद्यः प्राप्नुहि निर्वृतिम् ॥९७॥
અક્ષરાર્થે—હું પ્રાણી ! યાગ ગ્રંથરૂપ મહાસાગરને મનરૂપ રવૈયાથી મથન કરી સમતારૂપ અમ્રતને પ્રાપ્ત કરી તત્કાળ સુખી થા. ૯૭
વિવેચનગ્રંથકાર સમતા ગુણની પ્રાપ્તિને માટે ચાગ
