________________
( २ ) || श्री नवतत्त्वपरिशिष्टानि नं. घ थी ज. ( ६ थी १० ) ।
सिद्धान्तोक्तप्रकारेण ज्ञेयानि, न तु कुतीर्थिककल्पितानि । कुत्रापि पुण्यपापयोबन्धेऽन्तर्भावात् सप्तैव तत्वान्युक्तानि । नवानामेव तच्वानां भेदानाह -
( वृ०) श्रीवर्द्धमानजिनपति - पादारविन्दद्वयं नमस्कृत्य ॥ नवत्तत्त्वाख्यप्रकरण-वृत्तिं सङक्षेपतो वक्ष्ये ॥ १ ॥
इह हि श्रीमज्जिनशासने सम्यग्दर्शन विशुद्धिर्नवतत्वावबोधासम्पद्यते । अतः सकलागमरहस्यरूपं प्राक्तन मूरिविरचितं नवतकरणं विव्रियते । कानि तानि नवतानीति तत्प्रतिपादिकां गाथामाह (जीवेत्यादि)
जीवति प्राणिति पञ्चेन्द्रियमनोवाक्कायबलोच्छूवासनिःश्वासायरूपैर्दशभिः प्राणैरिति जीवाः १ तद्विपरीतोऽजीवः २ पुनाति पवित्रीकरोति प्राणिनां पापपङ्कादिति पुण्यम् ३, अपगता निरस्ता सुखानां प्राप्तिर्यत्र तत्पापम् ४, आश्रवति इन्द्रियादिद्वारेण पापकर्म्मादत्त इत्याश्रवः ५, संवृणोत्याच्छादयति आश्रवद्वाराणीति संवरः ६, निर्जरयति सर्वयोच्छेदयति अनुकमणीति निर्जरणा ७, मिथ्यादर्शनाविरतिकषाययोगैः शुभाशुभं कर्म बनातीति बन्धः ८, मोक्षयति मोचयति बन्धोदयोदीरणासत्तागतेभ्यो ऽष्टकर्म्मभ्यो जीवमिति मोक्षः ९ । इति नवतत्त्वानि ज्ञातव्यानि विचारचतुरैः, ज्ञातव्यानि बोद्धव्यानि प्राकृतत्वान्न नपुंसकत्वमिति गाथार्थः ॥
•
,
(सा०अ०) जयति श्रीमहावीरः श्रेयः श्रीश्रेणिसंश्रयः । सम्यग् जीवादितत्त्वाना-मवबोध निबन्धनम् ॥ १ ॥
नवतत्त्वस्य परिमितपरिमाणस्य प्रभृततरार्थस्य अतीव गंभी रार्थस्य मुग्धजनावबोधाय विचारः किंचिदुच्यते । तथाहि जीवेतिएतानि नवानां तत्वानां नामान्युक्तानि । तथाहि । जीवतत्त्वं १ अजीवतत्त्वं २ पुण्यतत्त्वं ३ पापतत्त्वं ४ आश्रवतत्त्वं ५ संवरतत्त्वं ६