________________
(१६८ ) ॥श्री नवतत्व विस्तरार्थः ॥
विस्तरार्थः-वर्णचतुष्कमां वर्ण एटले रंग-गंध एटले गंधरस एटले स्वाद-अने स्पर्श एटले स्पर्श ते अहिं शुभ ग्रहण करवाना होवाथी ते शुभवर्णादिकनां नाम आप्रमाणे
१८ शुभवर्ण-जे कर्मना उदयथी जीवन शरीर श्वेत (धो. का )-रक्त ( लाल )-अने पीत (पीळा ) वर्णनु थाय ते कर्म . अने प्राप्त थयेलो शुभवर्ण बन्ने पुन्य गणाय.
१९ शुभगंध-जे कर्मना उदयथी जीवनु शरीर सुरभि गंधवाळु थाय ते, जेम मोगरो-गुलाब-केवडो इत्यादिक जीवोनु० ...२० शुभरस-जे कर्मना उदयथी जीवनु शरीर आम्ल ( खाटुं)-मधुर' ( मिष्ट )-अने कपायली (तूरुं) होय ते जेम अनुक्रमे आमली-शेलडी-अने हरडे वगेरे जीवोन.
२१ शुभस्पर्श-जे कर्मना उदयथी जीवनुं शरीर उष्णमृदु (कोमळ)-स्निग्ध (चिकणु)-अने लघु (हलकुं) होय ते जेमके अनुक्रमे अग्नि-कमळ-गुंदां-अने आकडानु तूर इत्यादि जीवोनु.
२२ अगुरुलघु-जे कर्मना उदयथी जीवनु शरीर पोताने निर्वहन न थइ शके ए अति भारी अने हवामां उडी जाय ते अति हलकुं पण न.थाय परन्तु मध्यमसर थाय ते. ( दरेक जीव मात्रनु शरीर अगुरुलघुज होय छे. )
२३ पराघात-जे कर्मना उदयथी जीवनी एवी प्रभा पडे के बीजो सामो जीव गमे तेवो वळवान होय छतां पण तेने देखतां न लाचार बनी जाय ते...
२४ उच्छवास-जे कर्मना उदयथी जीव सुखपूर्वक श्वासोछच्चास लइ मूकी शके तेवी लब्धिवालो थाय ते. (ए कर्मनी उदय सर्व पर्याप्त जीवोने ज होय छे.) .
१ लवणनो.जे खारो रस ते पण बीजा पदार्थाने मधुर रसवाळा बनावनार होवाथी मिष्ट-मधुररममां गणाय डे.
